De Grote Voorbeschouwing van het Biatlonseizoen 2019/2020

Zodra de oer-Hollander denkt aan ski’s flitsen de beelden van besneeuwde bergtoppen, skiliftjes en kaiserschmarrn voorbij. Bovenop de berg inklikken in de latten, of de straps van het snowboard straktrekken, om vervolgens langs de flanken van de bergen naar beneden te glijden. Maar zodra een oer-Scandinaviër denkt aan ski’s flitsen de beelden van het langlaufen voorbij: het winterwielrennen.

De oorsprong van het moderne biatlon ligt bij het Noorse leger. Het was een trainingsmethode voor de soldaten. Zo werden ze fysiek sterker en leerden ze beter schieten in zware omstandigheden. Deze training is door de jaren heen geëvolueerd tot de sport die wij nu kennen. Aan het geweer waar mee geschoten wordt zitten wel een aantal eisen aan. Het minimale gewicht moet 3,5kg zijn en de kracht die nodig is om de trekker over te halen is minimaal 500 gram. Daarnaast gebruikt men .22 kaliber munitie die niet door de geluidsbarrière heen breekt. Hierdoor blijft het geluid bij het schieten ook beperkt en is er in de buitenlucht geen gehoorbescherming nodig.

In de aanloop naar de schietbaan moet de biatleet proberen zijn ademhaling onder controle te krijgen. Bij het ademhalen beweegt het lichaam met de longen mee. Hierdoor wordt het schieten bemoeilijkt. Aangezien de vijf 11,5 cm grote ronde schijven waar ze op mikken op 50 meter afstand staan is dat een flinke opgave. Bij een liggende schietbeurt kan de atleet het geweer beter ondersteunen. De grootte van de klapschijf is dan ook 4,5cm om de moeilijkheidsgraad vergelijkbaar te houden. Als de biatleet de schijf mist betekent dat een straf. De straf is afhankelijk per discipline.

De disciplines die bij biatlon voorkomen zijn: individueel, sprint, achtervolging, massastart en verschillende estafettevormen.

Individueel
Bij de individuele wedstrijd leggen de heren 20km af en de dames 15km over een heuvelachtig parcours. Om de 30 seconden vertrekt er een atleet. Dit is dus een onderdeel op basis van tijd, een soort tijdrit. Er zijn vier schietbeurten waarvan twee staand en twee liggend. Een misser betekent één minuut tijdstraf. Aangezien er twintig keer geschoten wordt en de resultaten secondes van elkaar af kunnen liggen hebben missers grootse gevolgen.

Sprint
Bij de sprint leggen de heren 10km af en de dames 7,5km. Om de 30 seconden vertrekt er een atleet. Dit is dus ook een onderdeel op basis van tijd. Er zijn twee schietbeurten één staand en één liggend. Een misser betekent één strafronde. Een strafronde is 150 meter lang. De atleten doen gemiddeld 20 á 25 seconden over een extra ronde. Foutloos schieten is dus essentieel.

Achtervolging/pursuit
De 60 beste atleten van de sprint staan op de startlijst. Zij starten op basis van het tijdsverschil van de sprint. De atleet met de snelste tijd begint dus als eerste. Vervolgens mag de nummer twee vertrekken nadat het tijdsverschil van de sprint is verlopen. De mannen mogen vervolgens 12,5km en met vier schietbeurten jagen op de snelste. Bij de vrouwen is het aantal schietbeurten gelijk en de afstand 10km. Ook hier wordt gebruik gemaakt van een strafronde. De eerste atleet over de lijn is de winnaar van het onderdeel.

Massastart
De massastart is voor de mannen 15km en voor de vrouwen 12,5km. Er wordt vier keer geschoten en bij een misser moet er een strafronde geskied worden. De naam verklapt al een beetje de wedstrijdvorm. De beste 30 biatleten op dat moment kwalificeren zich voor de massastart en vertrekken dus tegelijkertijd. Zij vechten het in een direct duel met elkaar uit en de winnaar is degene die als eerste over de finish.

Estafette
De naam zegt het al, bij de estafette starten vier biatleten die bij de heren ieder 7,5km en bij de vrouwen ieder 6km afleggen. Tijdens die afstand moet de atleet één keer een liggende schietbeurt en één keer een staande schietbeurt afleggen á 5 schoten. De wissel gebeurt door elkaar aan te tikken binnen de daarvoor bedoelde zone.

Het hele lichaam wordt gebruikt bij de bewegingen van het langlaufen. Daardoor werkt de verzuring van spieren door in elk deel van het lichaam. De zuurstofopname van biatleten ligt geregeld tegen het menselijke plafond aan. Haal daarbij de vaak barre weersomstandigheden met temperaturen onder het vriespunt en je hebt een recept voor afzien en spektakel. De leider in het wereldbekerklassement kan je ook door de sneeuwstormen heen in de gaten blijven houden, diegene is namelijk in het geel gekleed.

Het schieten voegt een vorm van spanning toe die nergens anders terugkomt. De snelste biatleten ter wereld moeten ook kunnen schieten anders zijn ze kansloos. Tegelijkertijd is alleen kunnen schieten ook niet genoeg. Bij iedere schietbeurt kan de atleet zijn positie verliezen, bij elk schot stijgt de spanning. Het belang van een enkele treffer wordt steeds groter als de verschillen tussen de biatleten kleiner worden.

Het biatlon werd de afgelopen jaren gedomineerd door Martin Fourcade. De Fransman won bijna alles wat er te winnen viel. Van 2011 tot 2018 stond hij aan het eind van het seizoen steeds bovenaan de het algemeen klassement van de wereldbeker. 2017/2018 was ook het Olympische seizoen. In Pyeongchang wist Fourcade het goud te winnen op de achtervolging, de massastart en met de Franse ploeg op de mixed Relay.

Bij atleten zie je vaak een ‘na-Olympisch-dipje’, Eurosport commentator Herbert Cool denkt dat dit ook bij Martin Fourcade het geval was afgelopen seizoen: “Fourcade was naast zijn sport veel met andere dingen bezig. Hij was vaak terug vinden bij sponsorevenementen en andere verplichtingen naast de sport. Hij worstelde met de motivatie.” De Fransman begon het seizoen goed met een overwinning in het Sloveense Pokljuka, maar leek naarmate er meer wedstrijden verstreken steeds verder terug te vallen op de ranglijsten.

Tegelijkertijd verkeert Johannes Thingnes Boe – de man met het gouden geweer - in topvorm. De Olympisch kampioen op de 20km individueel lijkt dus alleen maar motivatie te halen uit zijn medaille. De Noor is ook pas 26, de ideale jaren voor een duursporter zouden er dus nog aan moeten komen. Maar niet alleen bij de mannen staat er een spannend seizoen in het verschiet.

Cool: “Het niveauverschil bij de dames is de laatste jaren kleiner geworden. Vroeger werden de wedstrijden vaak gedomineerd door één topper. Nu zijn de vrouwen veel meer aan elkaar gewaagd. Het niveau van de vrouwen is enorm gestegen en veel professioneler aangepakt. Daarnaast is het ook leuk om te weten dat de vrouwen iets beter schieten dan de mannen.”

Biatlon bestaat uit meerdere disciplines. De atleten gaan tijdens de wedstrijd tot het uiterste en komen dan compleet uitgeput over de finish. Dit betekent dat niet alle disciplines op het programma staan bij één wereldbekerevenement. Daardoor heb je als kijker nooit het gevoel dat je naar dezelfde wedstrijd zit te kijken. De achtervolging volgt bijvoorbeeld wel altijd alleen op een sprint. Deze wedstrijden zie je dus geregeld voorbijkomen in één wedstrijdweekend.

Naast de wereldbekerwedstrijden zijn er ook wereldkampioenschappen, de enige wereldkampioenschappen in de sneeuw van dit jaar. In Antholz zullen de biatleten tegen elkaar strijden voor de wereldtitel: in de Italiaanse sneeuw de pijn in de spieren moeten accepteren om bij de beste van de wereld te horen. Het biatlon blijft altijd spannend tot het eind, want binnen luttele seconden kan een biatleet zijn riante uitgangspositie verknallen. Letterlijk en figuurlijk dus...

Bekijk hier het gehele schema van het biatlonseizoen 2019/2020

Biatlon op Eurosport
Op Eurosport is het gehele wereldbekerseizoen te volgen. Van de Scandinavische sneeuw tot de schietschijven in Italië live op Eurosport 1, maar natuurlijk ook op de Eurosport Player! Met de Eurosport Player kun je alle wedstrijden, toernooien en rondes op de voet volgen, live en on demand. Altijd en overal. Dus, wil je geen schot, crash of ontsnapping missen, ga dan naar www.eurosportplayer.com. Een jaarabonnement is nu slechts € 3,99 per maand.