Beijing 2022 | Wie is Eteri Tutberidze, de coach van 15-jarige Kamila Valieva?

Alle ogen in de olympische sportwereld zijn de afgelopen dagen gericht op het Russische kunstrijdteam. Kamila Valieva is het middelpunt van alle aandacht. De 15-jarige kunstrijdster was de torenhoge topfavoriet in aanloop naar deze Spelen.

Een positieve dopingtest en de gevolgen daarvan zorgen voor grote onrust in de mondiale sportwereld. Ondanks alles mag Valieva toch in actie komen op de individuele wedstrijd, waarbij ze als leidster de vrije kür in gaat. Dit loopt echter faliekant mis.

Zodra Valieva na haar mislukte kür van het ijs afstapt verwacht de wereld een arm om de schouder van de huilende tiener. Daarentegen stelt haar coach de kille vraag: "Waarom gaf je al zo vroeg op?" Topsport is een harde wereld, maar deze opmerking van Eteri Tutberidze geeft een kijkje in de werkwijze van deze omstreden coach.

Tutberidze begon haar carrière in het kunstrijden zelf ook als schaatsster, maar na een schade aan haar ruggenmerg maakte ze de overstap naar het ijsdansen. Na een carrière bij The Russian Ice Ballet begon Tutberidze in 2014 als coach bij Sambo 70, een kunstrijdschool in Moskou.

Tutberidze levert sinds 2014 medaillewinnaar na medaillewinnaar af bij het kunstrijden. Haar protegés staan bekend als 'The Quad Squad', Valieva was zelfs de eerste vrouw die een viervoudige axel sprong op de Olympische Spelen. Naast de viervoudige rotaties van de Russinnen is ook de leeftijd een opvallend gegeven. Olympisch kampioene Shcherbakova is 17 jaar, Trusova is 17 jaar en Valieva is slechts 15 jaar oud. Deze leeftijden zijn de regel, niet de uitzondering.

Eurosport-commentatrice Haya Leenards spreekt zelfs van een wegwerpcultuur: "Je krijgt meer punten met moeilijke sprongen en die maak je gemakkelijker als je jong, licht en flexibel bent. En dus stomen sommige landen meiden op heel jonge leeftijd klaar voor het allerhoogste niveau. De meisjes hengelen de medailles binnen en vervolgens staat er een nieuwe generatie klaar om ze te vervangen. Als ze een jaar of achttien zijn, kunnen ze nationaal de strijd niet meer winnen van de jongere tegenstanders en verdwijnen van het toneel. Het is een wegwerpcultuur." Lees hier het hele interview met Haya Leenards.

Er is dan ook een waslijst aan jonge meiden die zijn gestopt met kunstrijden vanwege blessures of andere (mentale) problemen. Een voorbeeld hiervan is Yulia Lipnitskaya. Op de Winterspelen van Sochi 2014 werd ze op 16-jarige leeftijd samen met de Russische ploeg olympisch kampioen. Drie jaar later maakte Lipnitskaya bekend te stoppen met kunstrijden vanwege een combinatie van blessures en anorexia. Dat is niet zo gek aangezien gewicht een belangrijke rol speelt in het trainingsregime van Tutberidze.

"Je moet jezelf elke dag wegen. Tegelijkertijd. Behalve op de vrije dagen. Je gewicht mag variëren met 200 gram", vertelde Polina Shuboderova, kunstrijdster die lange tijd trainde bij Tutberidze, aan Sport-express.ru over de strenge trainingswijze van haar coach. "Als je moe of geblesseerd bent, ga je nog steeds het ijs op. Zelfs als je twee gebroken tenen hebt, doe je honderd keer per dag hetzelfde. Tweehonderd keer als het nodig is."

De reactie van de coach was als volgt: "Stop maar eens een fles melk in je zak bij het rennen. Dan merkt een atleet meteen dat hij meer bij zich draagt dan nodig en dat zorgt voor blessures."

Tutberidze gaf eind december een zeldzaam interview op de Russische televisie waaruit dit de meest opvallende quote was: "Als ze trainen zoals ze zouden moeten, hebben ze geen persoonlijk leven."

Om op het allerhoogste niveau topsport te bedrijven moet het hele leven van de atleet in teken staan van de optimale prestatie. Maar met het feit dat het bij Tutberidze regelmatig gaat over meiden die slechts 11, 12 of 13 jaar oud zijn moet wel rekening gehouden worden.

Inmiddels gaan er (wederom) geluiden op bij de ISU om de deelnameleeftijd bij het kunstrijden te verhogen naar 17 jaar. Stapsgewijs zou dit ingevoerd moeten worden zodat dit pas in 2024-2025 van toepassing is.

De olympische vlam brandt! Twee weken lang worden we tijdens de Olympische Spelen getrakteerd op prachtige topsport terwijl er wordt gestreden om olympische medailles. Iedere minuut van de Olympische Spelen Beijing 2022 zie je op discovery+. Kijk alle streams van alle onderdelen van start tot finish. Tot 20 februari betaal je €29.99 voor een jaar lang sport.