Beijing 2022 | Dit is alles wat je moet weten over langlaufen op de Olympische Spelen

Waar alpineskiërs van een steile helling zo snel mogelijk beneden moeten komen, vinden langlaufwedstrijden plaats op een vlakkere ondergrond. Om snelheid te maken, gebruikt een langlaufer spieren in heel het lichaam. Met de armspieren zet hij kracht op de skistokken en met de beenspieren probeert hij de ski’s zo goed mogelijk te laten glijden. Een ander groot verschil met het alpineskiën is dat langlaufski’s een stuk dunner zijn.

De sport is ontstaan in Scandinavië. Al 5000 jaar geleden gebruikten mensen stukken hout om zich sneller voort te bewegen door de sneeuw. De sport is dan ook mateloos populair in Noorwegen, Zweden en Finland. Voor Noren is langlaufen zelfs volkssport nummer één. Wat schaatsen voor Nederlanders is, is langlaufen voor Noren.

De langlaufers werken hun olympisch toernooi niet af in Peking, maar in de bergen bij de plaats Zhangjiakou. Wie nu een lief bergdorpje voor zich ziet, heeft ongelijk. Zhangjiakou is een miljoenenstad met meer dan vier miljoen mensen binnen de stadsgrenzen.

Op het olympisch parcours zijn door de coronacrisis nog geen officiële internationale wedstijden gehouden. Testwedstrijden die aan het einde van het vorige seizoen gepland stonden, konden niet doorgaan.

Langlaufers moeten voorbereid zijn op een zware wedstrijd. De baan ligt 1750 meter boven zeeniveau, een hoogte waarop weinig wedstrijden gereden worden. Ook zullen de wedstrijden hoogstwaarschijnlijk op kunstsneeuw worden verreden. In de regio valt weinig natuurlijke sneeuw, waardoor de sneeuwmachines hard aan het werk zullen worden gezet.

In het langlaufen zijn er wedstrijden in twee verschillende stijlen. De klassieke stijl is zoals de naam al aangeeft het oudst. Bij de klassieke wedstrijden wordt gebruik gemaakt van de kenmerkende langlaufsporen of ook wel loipes. Atleten moeten hun ski’s namelijk parallel naast elkaar houden. Gebruik van de sporen is optioneel, atleten mogen ook naast de sporen skiën. Ook kunnen de skiërs van spoor wisselen. Ze mogen daarbij echter geen atleten hinderen.

In de klassieke stijl zijn er drie technieken. Het dubbelstokken, diagonaalpas en de vissengraattechniek. Op een vlakke ondergrond zal een skiër de dubbelstoktechniek gebruiken. De voeten blijven naast elkaar en de twee skistokken worden tegelijkertijd in de sneeuw gestoken om zoveel mogelijk kracht te zetten. Zodra er geklommen moet worden, is de diagonale pas het meest geschikt. De diagonale pas lijkt het meest op lopen of rennen.

Zodra het linkerbeen vooruit wordt gezet gaat ook de rechterarm vooruit. De volgende pas is het omgekeerd. De vissengraattechniek wordt alleen ingezet op zware klimmen. De atleet doet daarbij zijn voeten iets naar buiten waardoor de ski’s de vorm van een ‘v’ of een vissengraat krijgen.

In wedstrijden in de vrije stijl zijn er geen sporen op de baan. Met een schaatsachtige beweging glijdt de skiër vooruit. Op het vlakke worden de skistokken gelijktijdig in de sneeuw gestoken. Op de helling gaan de stokken om de beurt in de sneeuw. De vrije stijl gaat een stuk sneller dan de klassieke stijl. Door de hogere snelheden is de techniek minder een doorslaggevende factor.

Als een skiër een verkeerde stijl gebruikt, krijgt hij een waarschuwing of een diskwalificatie. Atleten krijgen een waarschuwing als zij anderen hinderen of vals starten. Na twee gele kaarten volgt diskwalificatie.

Tijdens de Olympische Spelen zijn er twaalf gouden medailles te verdienen. Zes per geslacht. Vier onderdelen zijn individuele onderdelen. Twee wedstrijden worden in teamverband gehouden.

De sprint is het meest spectaculaire onderdeel in het langlaufen. Op een parcours van iets meer dan een kilometer proberen zes atleten als eerste over de finish te komen. De wedstrijden worden gehouden in een knockout-systeem zodat de winnaar zich met succes door een kwart- en halve finale heeft geknokt. Per heat gaan twee atleten door naar de volgende ronde.

Waar de sprint ongeveer anderhalve kilometer lang is, is de langste afstand 50 kilometer bij de heren en 30 kilometer bij de dames. De winnaar van de mannenwedstrijd wordt tijdens de sluitingsceremonie gehuldigd, net als bij de marathon op de zomerspelen. Bij de langste afstand starten de atleten tegelijk. De wedstrijd wordt dit keer in de vrije stijl verreden.

Er is ook een individuele wedstrijd. De vrouwen skiën 10 kilometer en de mannen 15. De individuele wedstrijd is een tijdrit waarbij de skiër wint die de snelste tijd neerzet. De individuele wedstrijd vindt in de klassieke stijl plaats.

Een aparte wedstrijd is de skiathlon. In deze discipline worden de klassieke en vrije stijl samengevoegd. De wedstrijd is 15 kilometer lang bij de vrouwen en 30 kilometer bij de mannen. De eerste helft van de wedstrijd wordt in de klassieke stijl uitgevoerd. Hierna wisselen de skiërs hun dunnere klassieke ski’s in voor bredere ski’s die geschikt zijn voor de vrije stijl.

Als team wordt er nog gestreden om de titel in de teamsprint en estafette. Op de teamsprint moeten twee atleten per land ieder drie rondjes afleggen. De rondes worden om de beurt afgelegd. Het land wat na zes ronden als eerste over de finish komt wint.

In een estafetteteam zitten vier personen. De eerste twee langlaufers skiën in de klassieke stijl terwijl de laatste twee atleten de vrije stijl gebruiken. In tegenstelling tot de estafette bij het hardlopen is er geen stokje om door te geven. Een teamgenoot aantikken is voldoende.

Een van de meest fascinerende aspecten in het langlaufen is de wax. Net als bij andere ski- en snowboarddisciplines worden de ski’s met een wax ingevet om de ski zo goed mogelijk te laten glijden. In de klassieke stijl wordt het midden van de ski met een kickwax ingevet om extra grip te krijgen op de gladde sneeuw.

Het vinden van de juiste wax is een lastige klus. Een ski met veel grip glijdt minder snel, waardoor energie wordt verspild in afdalingen en op het vlakke. Te weinig grip zorgt weer voor glijpartijen wanneer het bergop gaat. Ook spelen de temperatuur van zowel de sneeuw als de lucht, de vochtigheid van de sneeuw en zelfs de vorm van de sneeuwvlokken een rol in het bepalen van de juiste wax. Vooral bij temperaturen iets boven of rond het vriespunt kan de wax echt een doorslaggevende factor zijn.

Er zit een groot verschil tussen de voorzieningen die de verschillende teams hebben bij het kiezen van de juiste wax. Een groot team als Noorwegen of Zweden heeft een grote uitklapbare wax-vrachtwagen tot zijn beschikking waarin de ski’s onder de beste omstandigheden gewaxt kunnen worden. Een team van dertig techneuten houdt zich bezig met het waxen van de ski’s. Kleinere landen hebben deze luxe niet.

Noorwegen is het meest succesvolle langlaufland op de Spelen. Olympische legendes als Bjørn Daehlie en Marit Bjørgen, die beiden acht gouden medailles wonnen, zijn ook Noors. De nieuwste Noorse revelatie is Johannes Hoesfløt Klaebo. Klaebo is slechts 25 jaar oud, maar werd al zesmaal wereldkampioen en tijdens de vorige Winterspelen won hij drie gouden medailles, waaronder het sprintgoud.

De grote uitdager van Klaebo is de Rus Alexander Bolshunov. Beide mannen zijn allrounders die zowel op de sprint als de langere afstanden kunnen winnen. Hun concurrentiestrijd steeg tot een hoogtepunt op het afgelopen WK in Oberstdorf. Op het koningsnummer, de 50 kilometer ging een groepje met daarbij Klaebo en Bolsnunov sprinten om de winst. Bolshunov leidde de race, maar brak een stok waardoor Klaebo als eerste finishte. Hij werd echter gediskwalificeerd omdat hij de Rus zou hebben gehinderd.

Waar Bolshunov en Klaebo echte allrounders zijn, is Iivo Niskanen een pure specialist. De Fin is een wereldtopper in de klassieke stijl, maar komt tekort op de vrije stijl. Hij is de grote favoriet voor de 15 kilometer klassiek. In Pyeongchang was hij nog de beste op de 50 kilometer, die in tegenstelling tot in Beijijng in de klassieke stijl werd verreden.

De grote naam bij de vrouwen sinds het stoppen van Marit Bjørgen is Therese Johaug. De Noorse heeft een ijzersterke conditie en kan zowel in de vrije als de klassieke stijl winnen. Johaug werd al veertien maal wereldkampioen, maar had op de Spelen veel minder succes. Haar enige goud stamt uit 2010, waar ze met de estafette de beste was. Johaug miste de Spelen in Pyeongchang door een dopingschorsing. In Peking hoopt ze haar eerste individuele gouden medaille te winnen.

De tegenstand van Johaug lijkt uit Zweden te komen. Frida Karlsson versloeg de Noorse dit seizoen al twee keer en lijkt een serieuze uitdager te zijn. Ook de Amerikaanse Jessie Diggins hoopt Johaug van een gouden medaille af te houden. De altijd goedgemutste Diggins won vorig jaar de wereldbeker en won dit seizoen ook al twee races.

Op de sprint is één vrouw de grote favoriete. Maja Dahlqvist is sinds februari ongeslagen op de sprint in de wereldbeker. Ze is na Marit Bjørgen de eerste vrouw die vijf sprintraces achter elkaar de sterkste was. De Zweedse wordt in Peking uitgedaagd door haar landgenote Jonna Sundling en de Sloveense Annamarija Lampic.

De openingsceremonie van de Olympische Spelen is op vrijdag 4 februari 2022 live te zien op Eurosport en op discovery+. Vanaf dat moment kunt u ruim twee weken lang genieten van live wintersport via onze kanalen.