Column Frank Weeink | Het Wilhelmus voor Wilco

En régenen dat het deed! Nog niet toen we van huis weg gingen, maar na een tijdje wisten mijn neef en ik: regenpakken aan, anders wordt het al helemaal een lange dag, deze 27e mei. Maar helaas, de regenbestendigheid van onze regenpakken was uitermate teleurstellend en onze 'water proof' handschoenen proefden vooral het water. Na een tijdje waren we het er over eens: er is een weg terug. En die weg terug namen we, stelletje 'Dummköpfe' dat we waren. Maar volgend jaar was er immers wel weer een Grand Prix van Duitsland. We zouden die eerste grand prix op splinternieuwe korte Nürburgring dan maar missen, maar het was een bewuste keuze – en wat kon er die dag nou in feite voor schokkends gebeuren? Nou, die bewuste keuze is een keuze waar ik dertig jaar later nog steeds spijt van heb, want Wilco Zeelenberg won maar één keer zijn eerste grand prix – en de toen 23-jarige Bleiswijker had er juist dié dag voor uitgekozen, al dan niet een bewuste keuze. Onder een stralend zonnetje op een droge Nürburgring, overigens. Auch das noch.

Dankzij briljant lobbyen en overtuigend praten slaagde manager Jan Huberts er in de winter van 1989 in om in Japan Honda-fabrieksmateriaal los te praten voor Zeelenberg, de nummer 13 van dat afgelopen grand prix-seizoen. Nu is Zeelenberg niet de enige Honda-fabriekscoureur, hij is maar liefst nummer zeven. Van die 'magnificent seven' heeft Zeelenberg waarschijnlijk het kleinste clubje mensen achter zich, maar al bij de eerste grand prix van 1990 verrast hij vriend, vijand en zichzelf in een ijskoud en besneeuwd Suzuka. Terwijl concurrenten als Carlos Cardus en het Amerikaanse wonderkind John Kocinski zich concentreren op hun werk als coureur, steekt Zeelenberg de handen uit de mouwen en poetst tot verbazing van zijn collega's zijn eigen uitlaten. Kapsones is Zeelenberg vreemd en hij geniet van de kans die hem geboden wordt. Dat genieten wordt alleen maar groter als hij in Japan fantastisch derde wordt en zijn eerste GP-podium verovert. Ook op het uitdagende circuit van Laguna Seca finisht Zeelenberg als derde. Voor de race gaat de meegaande Zeelenberg op verzoek van een Nederlandse fotograaf samen op de foto met Kocinski – maar niet nadat die hooghartig heeft geïnformeerd 'who's that Zeelenberger?' Vijf weken later scoort de verrassing van het seizoen in Misano zijn derde derde plek in vier races. Als nummer 4 in de tussenstand komt hij naar die volledig nieuwe maar klinische Nürburgring, gelegen naast de legendarische bijna 23 kilometer lange Nordschleife. Op het nieuwe circuit, slechts vier en een halve kilometer lang, heeft Zeelenberg twee weken voor de Duitse grand prix al twee dagen mogen testen – de baan bevalt hem uitstekend, maar de ervaren Cardus is duidelijk sneller dan de Nederlander.

Maar Zeelenberg en zijn team leren van de test en Wilco zet tijdens de kwalificaties voor de race de derde tijd achter de Yamaha-rijders Luca Cadalora en WK-leider Kocinski. Hoewel Zeelenberg en co 1990 zien als 'een jaartje leren', heerst er wel het besef dat hij een rookie met grote mogelijkheden is. Ook op die zondag 27 mei. “Ik was wél scherp. Het plan was goed starten, aanhaken en erbij blijven. Dan was alles mogelijk”, aldus Zeelenberg jaren later.

Terwijl polesitter Cadalora al snel uit de race crasht, eist Zeelenberg een plek op in de kopgroep met Kocinski, Cardus en de Duitse thuisheld Helmut Bradl. Als Kocinski probeert om een gaatje te slaan, haalt Zeelenberg hem hoogstpersoonlijk terug. Acht ronden voor het einde stuurt hij zelfs heel behendig voorbij de Amerikaan, maar die countert een paar bochten verder. Bij het ingaan van de laatste ronde is één ding duidelijk: Zeelenberg kan winnen, maar hij kan ook naast het podium terecht komen. De geslepen Cardus begrijpt ook dat het nu echt serieus wordt en steekt voorbij Zeelenberg. Iets verder claimt die, prachtig buitenom sturend, weer de tweede plaats achter Kocinski. Maar kan hij de pupil van de legendarische Kenny Roberts ook nog pakken?

Voor de laatste links-rechts chicane heeft Kocinski weer een paar meters gepakt. “Ik remde zo laat mogelijk en hij zat ook al wel een beetje te blokken. We gaan die chicane door en bij het uitkomen, vliegt hij gelijk naar rechts voor de laatste bocht. Dus toen wist ik ‘daar hoef ik niet heen te gaan, daar kan ik hem er niet uitremmen’”, luidde Wilco's lezing. De krappe, extreem verdedigende lijn die Kocinski kiest, sluit weliswaar de deur voor de achtervolgers, het betekent ook dat hij met weinig 'schwung' de laatste rechter bocht uitaccelereert. “Hij kon nog wel eerder de laatste bocht in dan ik, maar hij ging wijd”, zag Zeelenberg. Teammanager Jan Huberts en de monteurs Mar Schouten en Marc Hoegee staan aan de pitmuur en zien Wilco's wonderbaarlijke winst voor hun ogen.

Het verschil tussen Zeelenberg en Cardus bedraagt slechts 0,066, Kocinski zit er nog eens 0,04 achter. Zeelenberg, eerstejaars fabriekscoureur, heeft Nederlandse sporthistorie geschreven: niet eerder won een Nederlandse coureur een 250 cc-grand prix. Die zondag 27 mei is hij de slimste en de beste. Nederlandse fans – die zich niet lieten weerhouden door een buitje onderweg – bestormen de baan wordt bestormd door Nederlandse fans. In het parc fermé wordt Zeelenberg onthaald door zijn team. “Jan was in tranen. En terecht, hoor. Hij had z’n nek voor mij uitgestoken en het eerste wat hij tegen me riep was ‘zie je nou wel?’”

Ook bij de glorieuze winnaar overheerst de verbazing. “Toch wel frappant dat ik de kwaliteiten toch al had om met die gasten mee te rijden.” Cardus heeft hem al in de uitloopronde gefeliciteerd, derde man Kocinski nog niet. “Kocinski reageerde op het podium helemaal niet. Hij was een enorm talent, maar hij spoorde niet helemaal. Hij is dan wel wereldkampioen geworden, maar ik zou niet met hem willen ruilen.”

Een grand prix wint de huidige Petronas Yamaha SRT-teammanager daarna niet meer, maar wel hoort hij enkele seizoenenen tot de elite in de kwartliterklasse, met een vijfde plaats in de eindstand van 1990 en zelfs een vierde in 1991. “We waren maar met zo’n klein clubje, uit de stront getrokken boeren, zal ik maar zeggen. Die band van toen, die is er nog steeds (teammanager Jan Huberts overleed in 2016, FW). We wonnen een grand prix en daar waren we apetrots op. Dat vergeet je je leven niet.”

Bij het podium staat ook een zeer opgetogen Nederlandse fotograaf. Hij kan het niet nalaten om de gekrenkte Kocinski nog wat toe te voegen. “Now you know who that Zeelenberger is!”