MotoGP | Valentino Rossi stopt… ja, echt!

Wie verwacht had dat Rossi, helemaal alleen op een stoeltje op een podium in Spielberg, zou verdrinken in zijn eigen tranendal, kwam bedrogen uit. Je had ook beter kunnen weten. In 26 jaar Grands Prix heb ik Rossi nooit op een traan kunnen betrappen. Ze zijn er ongetwijfeld geweest, maar hoewel hij zo'n open boek leek naar zijn fans: die diepste emoties bleven buiten het oog van de camera of achter een gesloten vizier.

Maar goed, tranen zullen er wereldwijd zijn gevloeid, brokken zullen zijn doorgeslikt. Want het was natuurlijk niet niks: Valentino Rossi stopt. Ja, echt. Pas op de dag zelf werd die speciale persconferentie aangekondigd en bijna niemand wist wat hij er ging vertellen. Misschien toch – gezwicht voor de druk van die Saudische geldschieter – een jaartje door in zijn eigen VR46-team?

Op woensdagavond had hij zoals altijd samen met vriendin Francesca bij moeder Stefania gegeten en bij het weggaan had hij tussen neus en lippen door gezegd dat hij een dag later zijn afscheid zou aankondigen. 'Steffi' was met stomheid geslagen, lachte Rossi. Vader Graziano had hem gepusht om door te gaan. “Pecco, Luca en Migno wilden ook dat ik door zou gaan.” Het had gekund, maar het gaat niet gebeuren.

In Spielberg klonken de verwachte en ook echt gemeende lofzangen over misschien wel de grootste ooit. “Zelfs mensen die niets met motorsport hebben, kennen de naam Valentino Rossi”, zei Miguel Oliveira eigenlijk alles wat gezegd moest worden. Die woorden: groter dan de sport.

Dani Pedrosa, die als 35-jarige op de Red Bull Ring een eenmalige comeback maakte, zei op zondag dat hij alleen nog maar meer respect had gekregen voor de man die negen wereldtitels en 115 Grands Prix won en 235 maal op het podium stond. “Hij is ouder dan ik ben en ik weet al hoe moeilijk het is om te rijden als je ouder wordt”, aldus Pedrosa.

“Als je jong bent en ze vertellen je dat, zeg je 'ja, ja'. Maar je denkt niet dat het zo anders is. Als je het zelf meemaakt, realiseer je je het meer. Ik heb veel respect voor zijn inzet, omdat het moeilijker wordt als je ouder wordt.”

Omdat je alles al hebt kunnen lezen over zijn prestaties en over hoe hij de sport veranderde, hou ik het hier enigszins persoonlijk - zonder overigens te willen beweren dat ik Rossi goed ken. De eerste keer dat ik zelf de naam Valentino Rossi hoorde vallen, was in Assen in 1995, tijdens de races voor het Europees 125 cc-kampioenschap.

Hij scheen een talent te zijn, maar hij viel mij vooral op vanwege zijn achternaam. Voor mij was hij de zoon van oud-coureur Graziano, die ik in 1979 de 250 cc-race nog had zien winnen in Assen. Het duurde niet lang voordat Graziano 'de vader werd van'. Europees kampioen werd Rossi niet dat jaar – de titel was voor Lucio Cecchinello – wereldkampioen wel.

Negen keer dus. In Oostenrijk vertelde hij, 25 jaar en één dag na zijn allereerste Grand Prix-podium op hetzelfde circuit dat hij toch graag die tiende titel had behaald. En hij vond dat hij 'm verdiend had. Immers, twee keer was het in de laatste race niet gelukt. Maar verder; geen klagen, het was een 'amazing journey' geweest.

In 1997 kwam ik hem in de tunnel onder de Nürburgring tegen: een druk Italiaans kletsende jongen die net een spannende 125 cc-race had gewonnen. Ik had hem nooit gesproken, maar wat ik nooit vergeten ben was die energie, die vrolijkheid (hij droeg een cape om de smalle schouders) en het enorme plezier dat hij in die kille tunnel uitstraalde.

Het duurde nog een jaar voor ik hem eens interviewde. Om je een idee te geven hoe de tijden zijn veranderd: tijdens een wintertest in Jerez hield ik hem staande terwijl hij met maatje Uccio op een scooter rondreed. Of hij tijd had voor een interview. Niks uitgebreid en ingewikkeld emailverkeer met een PR-man/vrouw, maar gewoon vragen. Hij had later wel tijd, bij dat campertje dat even verderop stond.

Op de afgesproken tijd deed Uccio de deur voor me open. Schoenen buiten laten staan en ik was binnen. Van het interview herinner ik me niets anders meer dan dat Uccio een halfuur in het meegebrachte Nederlandse motorblad bladerde. Een kleine tien jaar later kreeg ik twaalf minuten van de PR-dame met een toen inmiddels achtvoudig wereldkampioen.

Rossi lette niet zo op de tijd, gelukkig. Aan het eind van een weer zeer vermakelijk gesprek vroeg ik een beetje gegeneerd of hij op verzoek van een fan een meegebrachte poster wilde signeren voor diens zieke zoontje. Terwijl ik een drempeltje over moest om te het vragen, was het voor hem de normaalste zaak van de wereld; die stift op de tafel in de truck van het Yamaha-team lag daar blijkbaar toch met voorbedachte rade. Kleine moeite, groot gebaar.

Ik had de mazzel om persoonlijk getuige te zijn van een paar van zijn historische overwinningen. Jerez 2005, de clash met Sete Gibernau in de laatste bocht: terwijl de ceremoniemeester tijdens de persconferentie bijna gelyncht werd omdat hij na een paar vrijblijvende vragen zo maar de persconferentie afsloot zonder het hijgende journaille aan het woord te laten, opende Rossi even later graag de deur van de Yamaha-box voor een handvol persmensen. Hij deed geen enkele moeite om zijn plezier over de overwinning op voormalig vriend en nu vijand Gibernau te verbergen.

Hier stond een kwajongen van 26, die precies had gekregen wat hij wilde: een veelbesproken overwinning en diepe ergernis en woede bij de verslagen tegenstander. Rossi deed zijn verhaal, constant giechelend. En, ondanks die toch meer dan twijfelachtige actie, ik was een meegiechelaar.

Laguna Seca 2008, de winst in de tweestrijd met Casey Stoner: als een niet van je af te slaande mug verstoorde Rossi het ritme van de snellere Stoner. Zozeer zelfs dat de geërgerde Stoner in het grind bij de laatste bocht onderuit ging.

'Kamp Rossi' was extatisch na die heel belangrijke overwinning, terwijl Stoner toch even verhaal kwam halen over de naar zijn mening lang niet altijd sportieve strijdwijze van Rossi. Die haalde zijn schouders op: 'that's racing'. En 'mission accomplished'. Een jaartje later was er die overwinning in Barcelona, waar hij zijn teamgenoot Lorenzo even op zijn plaats moest zetten (zo zag Rossi het). Veel meer dan 'Rossi! Rossi! Rossi!' heb ik bij die inhaalactie voor de laatste bocht en de sprint naar de finish volgens mij niet geschreeuwd.

Voordat je nu denkt dat ik hier ter plekke Rossi heilig verklaar, dat gaat niet gebeuren. Over die twee 'verloren' wereldtitels: die van 2006, daar kan ik me alles bij voorstellen. Maar die van 2015 behoorde Lorenzo toe. En de manier waarop de grote kampioen Rossi de al vertroebelde relatie met Marc Marquez op scherp zette, stelde mij teleur. Zeker, ook Marquez was niet vrij van schuld, maar als dit was wat bedoeld werd met 'all is fair in love and war', dan vond ik dat maar niks.

Toch overheersen vanzelfsprekend de bijzondere herinneringen. Iedereen zal ze hebben en iedereen zal ze herkennen. Van die maffe manieren om overwinningen te vieren, tot de niet voor mogelijk geachte dingen die hij presteerde, tot al die fans die ook mindere tijden in een paddock bij de teamtrucks stonden om een glimp op te vangen van hun superster.

De superster die natuurlijk een groots geschenk was voor de media. Altijd goed voor een kwinkslag of een inhoudelijk sterke quote. De laatste twee keren dat we met Eurosport een zeldzaam 'one on one'-interview konden doen, toonden meteen welk fenomeen we gaan missen. In Valencia 2019 hadden we het plan om hem de enige deelnemer in 'De Grote Valentino Rossi Quiz' te laten zijn. De PR-man had aanvankelijk het plannetje nog gedwarsboomd – “dat doen we nooit, je had het moeten zeggen, dan had Vale zich kunnen voorbereiden” – speelde Rossi het spel grinnikend en met een vette knipoog mee.

Zo was het ook toen we hem in juni in Assen vroegen om als erkend sporticoon te vertellen over andere iconen en voorbeelden. De PR-man wees na een klein kwartier eens op zijn horloge, maar een zeer relaxte Rossi vertelde wat hij wilde vertellen en nam daar ruim de tijd voor. Na afloop liet hij weten het resultaat graag te willen zien. Op ons verzoek signeerde een foto met Lewis Hamilton en een prachtige plaat van hem en vader Graziano. Die eerste foto is binnenkort te winnen, maar waar die andere nu toch ingelijst aan een kantoormuur hangt, is een mysterie.

Over dik drie maanden sluit het Circus Valentino voor zijn hooggeëerd publiek. Wrang genoeg op de plek waar hij dus volgens eigen zeggen twee keer een wereldtitel verloor. Mogelijk wordt in Valencia een nieuwe wereldkampioen gekroond, maar wie zou er van opkijken als zelfs dan nog de show wordt gestolen door een man van 42 die afscheid neemt?

Zoals hij zo vaak de show stal. In Oostenrijk vertelde hij dat het in Valencia wel eens moeilijker zou kunnen krijgen dan bij de bekendmaking van zijn beslissing. Dat dan het besef er zal zijn dat het écht over is. Afscheid nemen voor het oog van de wereld; het zal niet alleen voor hem moeilijk te bevatten zijn.

Misschien moet ik vooraf maar wat inspreken en op het Uur U gewoon 'press play' doen. Om niet zelf genadeloos kopje onder te gaan in dat tranendal dat je weet dat gaat komen.