Graf-Seles: De verstoorde rivaliteit

In de sportwereld wordt gretig gebruikt gemaakt van de ‘wat als’-vraag. Zeker in de huidige coronacrisis en de wereldwijde sportpauze is het aan de orde van de dag. Ook onder normale omstandigheden is fantaseren over alternatieve scenario’s populair. Hoewel de exercitie meestal uitmondt in wensdenken, is de vraag in enkele gevallen wel degelijk legitiem. De tennissport beschikt over een dergelijk bijzonder geval als gevolg van een schokkend steekincident.

Nadat Steffi Graf eind jaren tachtig het vrouwentennis domineerde, door onder meer zeven uit acht Grand Slamtoernooien te winnen in 1988-1989 (vijf op rij), kreeg de Duitse te maken met een serieuze uitdaagster in de persoon van Monica Seles. De Joegoslavische met Hongaarse roots won in 1990 op 16-jarige leeftijd Roland Garros en maakte met haar revolutionaire volledig dubbelhandige techniek een einde aan de heerschappij van Graf. Inclusief de zege op Roland Garros won Seles als tiener(!) acht van de 11 Grand Slamtoernooien waar ze aan deelnam tussen 1990 en 1993 en lag ze derhalve meer dan op koers om alle mogelijke tennisrecords te breken. Bovendien won Seles in die periode drie uit vier Grand Slamfinales tegen Graf, inclusief een spectaculair duel op Roland Garros in 1992 en een driesetter in Melbourne in 1993…

Enkele maanden later sloeg het noodlot toe. Op het Duitse gravel van Hamburg speelde Seles, de onbetwiste nummer één van de wereld op dat moment, tegen de Bulgaarse Magdalena Maleeva, toen ze tijdens een kantwissel van achteren werd aangevallen. Een toeschouwer, die later een doorgedraaide fan van Graf bleek te zijn, stak Seles letterlijk een mes in de rug. Hoewel de verwonding meeviel en het fysieke herstel maar een aantal weken in beslag nam, was de psychologische schade immens. Pas tweeënhalf jaar later, in augustus 1995, durfde Seles een comeback aan. De WTA-leiding kreeg destijds genoeg steun van spelers - ook van Graf - om Seles haar zo gewelddadig afgenomen nummer één-positie terug te geven en te laten delen met de nummer één van de wereld op dat moment: Graf.

De comeback was indrukwekkend. Seles, inmiddels uitkomend voor de Verenigde Staten, won direct het eerste toernooi (Montreal) waar ze aan deelnam, alvorens een emotionele comeback te maken op de US Open…

In New York bereikte Seles zonder setverlies de finale, waarin een nieuwe ontmoeting met Graf wachtte. De Duitse had in afwezigheid van Seles voor de tweede keer in haar carrière vier Grand Slamtoernooien op rij gewonnen (vanaf Roland Garros 1993 tot en met de Australian Open 1994) en zodoende haar ferme greep op het vrouwentennis weer terug. Toen Graf aantrad tegen Seles in de finale op de US Open 1995 had ze dat seizoen reeds Roland Garros en Wimbledon gewonnen. Door Seles met 7-6(6) 0-6 6-3 te kloppen in de finale greep ze haar derde major-titel van het jaar.

Het eerstvolgende Grand Slamtoernooi was echter voor Seles. Op de Australian Open 1996 veroverde ze haar negende (en laatste) Grand Slamtitel. Bij haar terugkeer bewees Seles zonder meer nog steeds een absolute wereldtopper te zijn, maar slaagde ze er niet meer in om week in week uit het recordbrekende niveau uit haar tienerjaren te laten zien. Tot haar tennispensioen in 2003 bereikte Seles nog twee Grand Slamfinales, meerdere halve finales en talloze kwartfinales op majors. Typerend voor haar grootheid is het feit dat ze in 2002, haar voorlaatste jaar als prof, overwinningen noteerde op topspeelsters van de nieuwe generatie, zoals Martina Hingis, Venus Williams, Kim Clijsters, Justine Henin, Jennifer Capriati en Lindsay Davenport.

Graf eindigde met 22 Grand Slamtitels en een 10-5 voorsprong in onderlinge ontmoetingen met Seles (6-4 op Grand Slams en 3-3 in Grand Slamfinales). De rivaliteit wordt echter tot op de dag van vandaag overschaduwd door één vraag: Wat als?