Tennis | WTA krijgt met Iga Swiatek opvallend constante ranglijstaanvoerster - Wie is de eerste Poolse nummer één?

Dat Swiatek maandag al de beste van de wereld is, kwam voor velen als een verrassing. De 25-jarige Barty stopte abrupt met tennissen waardoor de nummer één-positie vacant werd. Dat Swiatek ooit de hoogste plek zou behalen hadden experts al eerder op het oog.

Het talent van Swiatek werd duidelijk tijdens Roland Garros in 2020. Ze won de finale zonder een set te verliezen. “Het lijkt wel alsof ik naar Rafael Nadal aan het kijken ben”, zei voormalig toptennisser en nummer één van de wereld Mats Wilander. Hij voorspelde dat de Poolse ‘nog zoveel meer’ titels zou winnen.

Het is alsof het zo moet zijn dat Swiatek de plek inneemt van Barty. De twee hebben veel wederzijds respect voor elkaar. Barty noemde haar ‘exceptioneel’ toen ze elkaar voor de eerste keer troffen in Madrid, vorig jaar. Na het bekendmaken van haar tennispensioen zei ze dat er ‘geen betere persoon’ is die haar zou kunnen aflossen als nummer één. “Ze is een geweldig mens en een toptennisster. Het is fantastisch dat ze altijd fris en onbevreesd op de baan staat.”

Barty is slechts vijf jaar ouder, maar de Australische is een grote inspiratiebron voor Swiatek. Op de US Open van 2021 noemde Barty een voorbeeld. “De beste vorm van constantheid is als je vijf titels per jaar kunt winnen. Ik wil bereiken wat Ash nu doet.” Ook vorige week in Indian Wells haalde ze de speelstijl van haar aan. “Als een wedstrijd spannend is, behandelt zij de wedstrijd als een mooie ervaring. Daardoor kan ze zich focussen om de wedstrijd om te gooien. Dat is waarom zij de beste is. Dat is de meest gezonde mindset.”

Als Barty niet was gestopt, dan was de tweestrijd met Swiatek een van de meest meeslepende duels op de WTA Tour geworden sinds jaren. Je zou kunnen beargumenteren dat Swiateks doorbraak op Roland Garros niet had plaats gevonden als Barty naar Parijs af zou reizen om haar titel te verdedigen. Ze bleef vanwege de pandemie liever thuis in Australië. Gegeven Swiateks bizar goede vorm en spel in Parijs had ze echter ook haar Australische voorbeeld kunnen verslaan.

Met haar keiharde slagen liet ze zich in die twee weken in de herfst door niemand uit het veld slaan. Zelfs in de finale tegen Sofia Kenin, die ze beschreef als ‘enorm stressvol’, bleef ze standvastig en beheerst. Ze verwees de Amerikaanse in straight sets naar de tweede plaats. In geen enkele wedstrijd dat toernooi verloor ze meer dan vijf games.

Terwijl oud-spelers en analisten Swiatek de hemel in prezen en een gouden toekomst voor de Poolse voorspelden bleef ze ruimte voor verbetering zien. “Ik moet nog constanter worden. Daar worstelen we in het vrouwentennis mee. Daarom hebben we zoveel Grand Slam-winnaars omdat we niet zo constant zijn als een Rafa, Roger of een Novak.”

Constantheid was een rode draad in 2021 voor Swiatek. Ze kon niet opnieuw Grand Slams winnen, maar won wel twee titels in Adelaide en Rome. Daarnaast was zij de enige vrouw die constant de tweede week haalde in alle vier de Slams. Het hoge niveau dat ze meteen na haar eerste grote winst vast kon houden, maakt haar anders dan de meeste andere verrassende Grand Slam-winaars.

Zo heeft Jelena Ostapenko lang nodig gehad om haar niveau van haar winst van Roland Garros in 2017 een heel seizoen vast te houden. Sloane Stephens is alles behalve een constante speelster geworden nadat ze in 2017 de US Open won. Sofia Kenin heeft haar Australian Open titel van 2020 niet kunnen opvolgen met andere grote winsten. En ook Emma Raducanu lijkt moeite te hebben met het herhalen van wat ze vorig jaar in New York zien.

De uitdaging om constant te blijven, greep Swiatek met beide handen aan. Het was dan ook opvallend dat ze na haar doorbraakseizoen in 2020 wisselde van coach. Ze ruilde Piotr Sierzputowski in, die vijf jaar lang haar begeleide, voor Tomasz Wiktorowski, die lang Angnieszka Radwanska onder haar hoede had. De coachwissel lijkt succesvol te zijn geweest. Wiktorowski zou volgens Swiatek moeten zorgen voor ‘stabiliteit’ omdat hij al zoveel jaren werkzaam is op de Tour. Ook kan ze met hem in eigen woorden gebruik maken van ‘de ervaring van andere speelsters’.

Naast Wiktorowski heeft de Poolse ook een sportpsycholoog in haar begeleidingsteam. Daria Abramowicz reist altijd met Swiatek mee naar wedstrijden. Ze werken al jaren samen en is een belangrijk onderdeel van het succes. In Indian Wells besprak Abramowicz de doelen die ze voor dit jaar had gesteld aan haar cliënte. “Ze moet zegevieren en zich aan kunnen passen.”

Tot nu toe lijken deze doelen haar goed af te gaan. Ze heeft meerdere malen haar spel aan kunnen passen om in een verloren positie toch de wedstrijd winnend af te kunnen sluiten. In 2022 won ze al vijf wedstrijden waarin ze de eerste set verloor. In 2020 en 2021 won ze bij elkaar opgeteld slechts vier keer nadat ze een set achter kwam te staan. Ook is er niemand dit jaar die vaker heeft mogen zegevieren dan Swiatek. Ze won in totaal 21 wedstrijden.

Swiatek heeft de nummer één positie voor een groot deel te danken aan een ‘streak’ van twaalf gewonnen wedstrijden op Masters-toernooien. In zowel Doha als Indian Wells was zij de sterkste. Als zij de Miami Open wint, komt ze in een mooi rijtje speelsters die ooit drie WTA 1000-toernooien achter elkaar wisten te winnen. Serena Welliams (Miami, Madrid, Rome en Canada in 2013) en Martina Hingis (Canada, Moskou en Zürich in 2000).

Er waren maar negen tennissters die op een jongere leeftijd de top van de wereldranglijst bekleedden. Kim Clijsters werd ook op twintigjarige leeftijd nummer één van de wereld en roemt Swiatek als speelster.

“Ik vind het prachtig om te zien hoe Iga de laatste jaren gegroeid is. Ze heeft een bepaalde focus die zich puur richt op tennis. Ik bewonder de drive die ze heeft. Ik herken die drive ook bij mezelf”, zei ze tegen de WTA.

“Ze heeft in het verleden geweldig gepresteerd, maar wil zich blijven verbeteren. We hebben anderen gezien die een stapje terug namen en zeiden: ‘Ik heb een Slam gewonnen, ik het gemaakt.’ Dan komen de sponsors en wordt je overal behandeld als een prinses.”

“Je moet je tegenover anderen niet anders voor gaan doen als je nummer één van de wereld bent. Ash Barty kon dat naar mijn idee altijd heel goed. Ik denk dat Iga die focus ook heeft. Ze heeft ook veel respect voor de mensen om haar heen.”

De goede focus van de Poolse werd vrijdag andermaal duidelijk. Ze verzekerde zich van de nummer één-positie met een winst van 6-2 6-0 op Viktorija Golubic. Swiatek liet daarmee zien dat ze klaar is om het stokje van Barty over te nemen.