Ode aan de stilist: Fernando Redondo

De regista. Misschien wel de sierlijkste positie op het voetbal. De rol van teruggetrokken spelmaker, het spel dirigerend vlak voor de eigen verdediging, en omringd door arbeidslustigere mede-middenvelders die het vuile loopwerk doen. Gezien het feit dat deze tactische term uit Italië stamt, is de eerste speler uit deze rol die ons te binnen schiet doorgaans Andrea Pirlo, die jarenlang met zijn millimeter-precieze passing, sierlijke balbehandeling en vlekkeloze positionering ogenschijnlijk moeiteloos het succesvolle spel van eerst Milan en later Juventus vormgaf. Maar de regista komt buiten Italië vaker voor. Denk aan supersterren als Xabi Alonso, Toni Kroos of Marco Verratti. Of zelfs in eigen land, met Lasse Schöne, Frenkie de Jong en Andrès Guardado in een soortgelijke rol.

Maar wellicht de allerbeste regista ooit is vanwege een door blessures geteisterd slot van zijn loopbaan ietwat in de vergetelheid geraakt. Want een sierlijker middenveld-architect dan Fernando Redondo is er eigenlijk niet te bedenken.

Redondo was zowel op het veld als daarbuiten in geen enkel opzicht een typische voetballer te noemen. Waar veel Latijn-Amerikaanse voetballegenden een hartverscheurend jeugdverhaal te vertellen hebben, waarbij voetbal de uitweg bleek van een bestaan in een sloppenwijk, groeide Redondo op in een welvarend huishouden. Papa Redondo was een gelauwerd Argentijns zakenman, zoontje Redondo een stille, doordachte jongen. Buiten het veld was El Flaco, ‘De Dunne’, bijna altijd met zijn neus in een boek te vinden. Eenmaal profvoetballer probeerde hij, vaak tevergeefs, zijn teamgenoten boeken van zijn twee favoriete auteurs, Jorge Luis Borges en Gabriel García Márquez, te laten lezen. De Italiaanse modetijdschriften in zijn kleedkamerkastje konden op meer interesse rekenen. In zijn voetbaljaren vóór zijn komst naar het grote Real Madrid - in eigen land bij Argentinos Junior, in Spanje bij Tenerife - studeerde Redondo in zijn vrije tijd rechten.

Op het veld was Redondo eveneens een uniek figuur. Kijk wat oude beelden van hem terug, en het eerste dat opvalt is zijn totale gebrek aan snelheid. Maar waar moderne snelheidsloze, ‘denkende’ middenvelders, zoals Barça’s Sergio Busquets, het volledig moeten hebben van hun denk- en handelingssnelheid, had Redondo nog een wapen: de trage, lange linkspoot kon eenmaal áán de bal namelijk als geen ander versnellen. Waar we door het verstrijken van de tijd misschien vergeten zijn wat voor geweldige passer en puinruimer Redondo op zijn hoogtepunt was, is zijn versnelling aan de bal een kwaliteit die op YouTube en Twitter vereeuwigd is door dat ene beeld wat nog altijd beklijft: de onnavolgbare solo in de Champions League-kwartfinale tegen Manchester United, die voorafgaat aan zijn assist op zijn boezemvriend Raúl.

‘Wat heeft deze speler in zijn kicksen zitten? Een magneet!?’ Zelfs de immer chagrijnige Sir Alex Ferguson was na de uitschakeling tegen Real in 2000 vol bewondering over de spelmaker van de Madrilenen. Real zou een maand later voor de tweede keer in Redondo’s tijd bij de club (1994-2000) de Champions League winnen. Dé Solo bleek een van Redondo’s laatste kunststukjes. In de daaropvolgende vier seizoenen bij Milan zou hij aan de lopende band geblesseerd zijn, met een eindtotaal van zestien competitieduels als pijnlijke conclusie op zijn tot dan toe imposante voetbal-cv.

Lees over Redondo, en al snel komt het beeld naar voren van iemand die zijn eigen principes en humaniteit hoger had zitten dan zijn status als topvoetballer. In Milan bood hij aan, na een tweede opeenvolgende kwetsuur die hem een jaar aan de kant zou zetten, om zijn door de club voorziene auto en villa in te leveren, nadat hij eerder al had afgezien om ook maar een euro van zijn salaris van drie miljoen per jaar aan te nemen. Tussen 1994 en 1998 weigerde hij uit te komen voor de Argentijnse nationale ploeg, omdat bondscoach Daniel Passarella een verbod op lang haar, sieraden en homoseksualiteit in zijn selectie had ingevoerd.

El Flaco speelde onder zijn eigen voorwaarden. Zowel op het veld, als daarbuiten. De ‘tactische perfecte speler’, zoals Real-trainer Fabio Capello hem ooit noemde, kon door aanhoudend blessureleed maar zes seizoenen in de absolute wereldtop schitteren, maar fungeert twintig jaar later nog steeds als de goudstandaard voor elke middenveld-regisseur die voor de eigen defensie speelt.