Wielrennen | Tom Dumoulin: unieke persoonlijkheid in doldwaze wielerwereld

Dumoulin wijkt af van de gemiddelde wielrenner. Als klein jongetje had hij niet de droom om het te gaan maken op de fiets. Hij plakte geen krantenknipsels uit van legendarische voorgangers en was ook niet de jaarlijkse winnaar van de dikke bandenrace in het dorp.

Hij groeide op in een artsenfamilie in Maastricht. In het ziekenhuis lag zijn logische toekomst. Geneeskunde studeren en arts worden. Dat was zijn plan.

Het liep anders. Op vijftienjarige leeftijd stapte hij voor het eerst op de racefiets. In eerste instantie puur voor de lol, maar toen hij talent bleek te hebben, werd hij voorzichtig ambitieus.

Deze gevoelens werden versterkt toen zijn droom in duigen viel. Dumoulin werd uitgeloot voor de studie Geneeskunde. De weg was letterlijk en figuurlijk vrij voor om wielrenner te worden.

In 2010 kwam zijn doorbraak. Dumoulin won als renner van de opleidingsploeg van de Rabobank de Grote Prijs van Portugal Onder 23 jaar en de tijdrit in de Ronde van Italië voor beloften. Nadat hij een jaar later ook zegevierde tijdens de Triptyque des Monts et Châteaux in België, dwong hij een contract af bij Argos-Shimano dat later Sunweb werd.

In kleine ronden liet Dumoulin zich, als een prachtige stylist, al snel zien met ereplaatsen in diverse jongerenklassementen. Ondertussen was hij als hardrijder goud waard in de sprinttrein van Marcel Kittel. In 2014 werd hij bovendien nationaal tijdritkampioen.

De combinatie van een goede tijdrit en sterke prestaties in heuvelritten vormden Dumoulin steeds meer tot klassementsrenner. In 2015 was de gele trui in Utrecht zijn grote doel. Hij eindigde in de tijdrit echter als vierde. Op de Muur van Hoei lagen nieuwe kansen op het geel. Dumoulin raakte betrokken bij een zware valpartij, brak zijn sleutelbeen en moest de Tour de France verlaten.

Het motiveerde hem om tijdens de Vuelta een nieuwe poging te wagen de leiderstrui te pakken. Hij blonk niet alleen uit in de tijdritten, maar kon ook bergop met de besten mee. Zes dragen droeg hij de leiderstrui, waarna het misging in etappe twintig. Dumoulin werd ziek en viel terug naar de zesde plaats in het klassement. De ronderenner Dumoulin was echter definitief opgestaan.

Dit gaf hij pas twee jaar later een vervolg, omdat hij in 2016 vol voor de olympische tijdrit ging. Hierin behaalde hij zilver. Ondertussen deed hij wel van zich spreken in zowel de Giro als de Tour de France. Hij won de openingsetappe van de Ronde van Italië in Apeldoorn en droeg in totaal zes dagen het roze. In de Tour de France won Dumoulin de koninginnenrit en een individuele tijdrit.

In 2017 vielen alle puzzelstukjes in elkaar. Dumoulin won de tijdrit van de Giro d'Italia, zegevierde daarna ook bovenop de Orapa en won uiteindelijk het eindklassement ondanks een sanitaire stop in de koninginnenrit. In de afsluitende tijdrit reed hij Nairo Quintana uit de roze leiderstrui.

Het was sowieso een absoluut topjaar voor de Nederlander. Hij werd ook wereldkampioen tijdrijden, zowel individueel als met zijn ploeg Sunweb.

Waar andere renners het succes zouden vieren, had Dumoulin er moeite mee. Hij hield niet van de aandacht en de voortdurende verwachtingen. Zijn medische achtergrond zat hem gedurende zijn carrière nog wel eens dwars.

In plaats van levens redden in het ziekenhuis, zat hij urenlang achter elkaar op een fiets. Hij snapte dan ook niets van de bewondering voor hem, zo liet hij wel eens optekenen in De Limburger. "Ik vind het raar om toegejuicht te worden. Omdat ik niet vind dat ik iets speciaals doe. Het is maar wat andere mensen er van maken."

"Voor mij doet een arts die een leven redt iets heel bijzonders, maar daar staat niemand om te juichen", vervolgde hij. "Iedereen staat te klappen voor een jongen die hard kan fietsen. Dat is eigenlijk heel stom."

Het is met zulke gedachten niet meer dan logisch dat Dumoulin zich op de fiets wel eens afvroeg wat hij aan het doen was wanneer het even niet zo lekker ging. En dat is nou net niet waaraan je moet denken, wanneer je tot ver boven je limiet moet gaan om voor een klassement te strijden.

In eerste instantie redde Dumoulin zich nog wel ondanks de hoge verwachtingen en voortdurende druk. Sterker nog, hij zette in 2018 een unieke prestatie neer door zowel in de Giro als Tour als tweede te eindigen in het eindklassement. Bovendien won hij in beide grote ronden een tijdrit.

Dumoulin werd steeds meer uitgesproken in interviews. De media smulden van hem. Dit was andersom niet het geval. Vooral niet, wanneer er direct na de finish een microfoon onder zijn neus werd gedrukt. Hij zag dit als de doldwaze wielerwereld. "Een voetballer wordt ook niet bestormd als het laatste fluitsignaal geklonken heeft. Ik snap wel dat het heel mooie televisie en verhalen oplevert, maar toch..."

"Het is niet normaal dat ik een bijna onmenselijke prestatie van drie weken lever en zelfs dan geen enkel moment op adem kan komen", vervolgde Dumoulin. "Maar ik moet bepaalde dingen accepteren. Ik kan wel schijt hebben na de finish en zeggen: jongens, jullie zoeken het maar uit. Maar dat lost ook niets op."

De negatieve omslag kwam een jaar later. Dumoulin startte in 2019 als één van de topfavorieten in de Giro, maar kwam in de vierde etappe ten val. De Nederlander finishte omgeven door zijn ploegmaten met een bebloede knie op grote achterstand. Een dag later gaf Dumoulin op. Hij baalde niet alleen voor zichzelf, maar voelde zich vooral verschrikkelijk schuldig tegenover de hele ploeg.

Het kwam dat jaar niet meer goed met Dumoulin en zijn knie. Sterker nog, het bleek de opmaat naar een langere periode vol tegenslag.

Het stond Dumoulin tegen dat alles bij Sunweb om hem draaide. Hij wilde het kopmanschap liever delen, zodat de ploeg ook zonder hem successen kon boeken. Het was één van de redenen van zijn verrassende overstap naar Jumbo-Visma in de winter van 2020.

Met zijn nieuwe ploeg ging hij vol voor de winst van de Tour de France. Was het niet voor hem, dan maar voor een ploeggenoot. Dat was precies de vrijheid die hij zocht. Primoz Roglic bleek de beste van de twee te zijn, waardoor Dumoulin zich schikte in zijn rol als knecht en desondanks nog als zevende eindigde.

In de documentaire over Jumbo-Visma in de Tour bleek Dumoulin het totaal niet naar zijn zin te hebben gehad. Hij klaagde steen en been, vooral over zijn zitvlakproblemen. Het plezier waarmee hij ooit was begonnen met wielrennen was hij volledig kwijt.

Zijn tijdelijke break als wielrenner kwam een jaar later daarom niet geheel als een verrassing. Dumoulin wilde ontdekken wat het leven inhield zonder wielrennen, pakte zijn rust en deed leuke dingen.

Toen hij bij de Amstel Gold Race zijn maatjes zag fietsen, kwam het vuur echter terug. Dumoulin stapte weer op de fiets en kreeg langzaam meer ambities. Hij zette alles op alles voor de olympische tijdrit in Tokio. Zijn opzet slaagde. Dumoulin pakte op grandioze wijze het zilver.

De Giro d'Italia werd zijn grote doel voor 2022. Dumoulin kwam dit jaar echter maar niet in het juiste ritme. Hij kwakkelde met blessures en de naweeën van een coronabesmetting. Zijn voorbereiding verliep alles behalve ideaal en dat was te zien in Italië.

Hoewel Dumoulin nog als derde eindigde in de tijdrit, viel hij door de mand op de Etna. Het klassement was definitief verkeken. Even richtte hij zich nog op door Koen Bouwman aan de winst te helpen tijdens de etappe naar Potenza, maar uiteindelijk gaf hij op in etappe veertien. Pijn aan zijn rug, moe, futloos en zonder energie.

En toen kwam daar de aankondiging. Dumoulin stopt ermee. Na dit seizoen gaat hij een ander pad bewandelen. De liefde voor de fiets zal blijven en om die reden verwacht hij betrokken te blijven bij het wielrennen.

In een andere rol wellicht. Want om wielrenner te zijn, moet je kunnen afzien. En dat kan alleen als je alles opzij zet voor het ultieme doel. Of dat nu olympisch goud, winst van een grote ronde of de top van een berg is. Dit doel moet op dat moment het allerbelangrijkste van de wereld zijn. En Dumoulin heeft altijd geweten: dat is het niet.

Het wielerseizoen 2022 kijk je op The Home of Cycling. Op Eurosport worden bijna alle wedstrijden live uitgezonden. Met discovery+ mis je geen enkele wedstrijd.