Wielrennen | Wat zijn de 5 Monumenten in het wielrennen?

Op de wielerkalender prijken vele eendaagse wedstrijden, maar slechts enkele koersen mogen zich klassiekers noemen en slechts een handvol kreeg het etiket monument: Milaan-San Remo, Ronde van Vlaanderen, Parijs-Roubaix, Luik-Bastenaken-Luik en de Ronde van Lombardije

De vijf monumenten hebben vele raakvlakken. Het zijn allemaal eendaagse wedstrijden, waarin enorme afstanden moeten worden afgelegd en die al sinds mensenheugenis op de wielerkalender zijn opgenomen.

Net als de andere monumenten ontstond het idee voor Milaan-San Remo rond 1900. Het was de journalist Tullo Morgagni die het idee aandroeg bij La Gazzetta dello Sport. De roze sportkrant nam vervolgens de organisatie op zich en sinds 1907 wordt deze koers in het voorjaar gereden. Als eerste voorjaarsklassieker in het seizoen kreeg het de bijnaam La Primavera. Her parcours ervan kronkelt zich langs de Ligurische kust.

Hoewel de race meer dan 300 kilometer telt, was deze lange tijd een prooi voor de beste sprinters. De Duitser Erik Zabel won in de jaren negentig viermaal de sprint op de Via Roma in San Remo. De laatste jaren wordt Milaan-San Remo steeds vaker beslist op de Poggio.

Slechts drie Nederlanders slaagden erin deze koers te winnen: Arie den Hartog (1965), Jan Raas (1977) en Hennie Kuiper (1985).

Zes jaar na de eerste Milaan-San Remo bedacht mede-oprichter van de Vlaamse sportkrant Sportwereld Leon van den Haute de Ronde van Vlaanderen. Op dat moment kende het land maar een eendaagse wegwedstrijd, Luik-Bastenaken-Luik, maar die werd in het Franssprekende deel van het land gereden en dus werd het tijd voor een Vlaamse variant. Het was de legendarische Karel Van Wijnendaele, de meest prominente sportjournalist van Vlaanderen, die de eerste editie organiseerde namens de krant.

Na een korte onderbreking tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt Vlaanderens Mooiste al onafgebroken verreden sinds 1919, een unicum. De Vlaamse Hoogmis kende jarenlang de Muur van Geraardsbergen en de Bosberg als twee van de belangrijke scherprechters, maar sinds 2011 zijn beide beklimmingen niet meer opgenomen in het parcours. Tegenwoordig worden de Paterberg en de Oude Kwaremont driemaal beklommen in de finale van de koers.

Elf keer werd de Ronde gewonnen door een Nederlander. De laatste drie winnaars waren Niki Terpstra (2018) en vader en zoon Van der Poel. Mathieu klopte in 2020 zijn eeuwige rivaal Wout van Aert 34 jaar nadat zijn vader onder anderen Sean Kelly te snel af was.

Een week na de Ronde van Vlaanderen wordt standaard de Hel van het Noorden afgewerkt, hoewel deze Franse klassieker afgelopen jaar door de pandemie naar het najaar moest worden verplaatst. Het leverde wel een bijzonder spectaculaire editie op, gewonnen door de Italiaan Sonny Colbrelli.

Om aandacht te genereren voor hun in 1895 geopende wielerbaan, organiseerden twee textielfabrikanten Theo Vienne en Maurice Perez een jaar later een wegwedstrijd tussen de hoofdstad en Roubaix, destijds nog welvarende industriestad in het noorden van het land. Nog altijd finish de koers in het inmiddels aardig vervallen Velodrome Andre Petrieux.

Wie Parijs-Roubaix zegt, zegt kasseien. Het peloton krijgt tussen Parijs en Roubaix meer dan vijftig kilometer aan kasseienstroken voor de wielen.In de jaren zestig, toen veel van de voormalige stroken inmiddels geasfalteerd waren en de koers zijn karakter dreigden te verliezen, kwam Jean Stablinski met een nieuwe route op de proppen. Een van de nieuwe aanwinsten was het Bos van Wallers-Arenberg.

Terpstra was in 2014 de laatste van zes Nederlandse winnaars.

L-B-L wordt al sinds 1892 verreden, maar pas sinds 1908 is het een professionele race. Toch wordt deze laatste Ardennenklassieker gezien als de oudste van alle klassiekers en draagt het dus de bijnaam La Doyenne, de Ouderdomsdeken.

Omdat deze koers in Wallonië veel verschillende talenten van de renners vereist, zien velen dit als de moeilijkst te winnen koers. Legendarisch zijn de overwinningen van Bernard Hinault in de sneeuw, ook wel Niege-Bastogne-Niege genoemd, en die in 1999 van Frank Vandenbroucke, die van tevoren had aangekondigd bij welk huisnummer op de Saint-Nicolas hij zou aanvallen. Ondanks die wetenschao kon geen van zijn concurrenten VDB volgen, toen hij inderdaad op die beklimming op de pedalen ging staan.

Slechts vier keer won een Nederlanders La Doyenne. De laatste was Wout Poels in 2016. Daarvoor gingen de bloemen naar Adrie van der Poel (1988), Steven Rooks (1983) en Ab Geldermans (1960).

De Ronde van Lombardije is het enige monument dat in de herfst wordt verreden en kreeg daarom de bijnaam de Koers van de Vallende Bladeren. Net als Milaan-San Remo was de bedenker van deze koers de journalist Tullo Morgagni en kwam de organisatie in handen van diens krant La Gazzetta.

Het parcours van deze Noord-Italiaanse koers loopt rond het Comomeer en wordt al sinds 1905 verreden, eerst als Milaan-Milaan, vanaf 1907 als de Ronde van Lombardije. Vooral in de jaren rond de Tweede Wereldoorlog groeide de Ronde van Lombardije door de strijd tussen Fausto Coppi, Gino Bartali en Afredo Binda uit tot een van de meest iconische wielerwedstrijden.

Jo de Roo slaagde er in 1962 en '63 om de race twee jaar na elkaar te winnen. Na hem volgden alleen Hennie Kuiper (1981) en Bauke Mollema (2019) als Nederlandse winnaars van deze najaarsklassieker.

Slechts drie renners wonnen alle monumenten en het zijn alle drie Vlamingen: Rik Van Looy, Roger De Vlaeminck en natuurlijk de Kannibaal Eddy Merckx. Die laatste won zelfs in totaal 19 monumenten, bijna twee keer zoveel als de volgende veelwinnaar: De Vlaeminck met elf zeges.

Sinds 2019 ontbreekt er op het palmares van Philippe nog maar een van de monumenten. Alleen Milaan-San Remo wist de rappe Waal nog niet te winnen. Met het verstrijken van de jaren wordt het steeds minder aannemelijk dat hij erin zal slagen om die laatste trofee aan zijn prijzenkast toe te voegen.

Tegenwoordig kennen drie van de Monumenten ook een dameswedstrijd. Alleen de twee Italiaanse koersen niet, al reed het vrouwenpeloton tussen 1999 en 2005 nog wel een eigen Milaan-San Remo.