Wielrennen | Wat zijn waaiers en hoe werkt een waaier precies?

De grootste weerstand die een renner moet overkomen is luchtweerstand. Dat is ook de reden dat aerodynamica een steeds grote rol is gaan spelen binnen het wielrennen. Smallere stuurtjes, aerodynamische fietsen en snelpakken. Alles om ook maar enkele seconden sneller door de wind te kunnen snijden. Maar luchtweerstand heeft een aparte eigenschap. Dat is de reden dat het peloton 50 kilometer per uur kan rijden terwijl er tegelijkertijd te zien is dat Mathieu van der Poel rustig met een hartslag van 120 slagen per minuut rondhangt in het peloton tijdens de Giro d'Italia. Want de luchtweerstand voor een renner die achter iemand rijdt is aanzienlijk minder. Hoe hoger de snelheid, hoe groter het voordeel.

Dit is waar de waaiers in het spel komen. Waaiers ontstaan als het peloton op een weg rijdt waar de wind schuin van voren of van achteren staat. Waar renners normaal gesproken recht achter een andere renner kunnen rijden om 'uit de wind te zitten' is dit met wind van de zijkant niet het geval. Hierdoor ervaart een groter gedeelte van de groep de volle mep luchtweerstand. Om juist wel uit de wind te zitten gaan renners schuin achter hun voorganger rijden, maar de weg heeft natuurlijk maar een bepaalde breedte. En dus kan niet iedereen rustig uit de wind fietsen. In zo'n geval ontstaat er vaak een tweede, een derde of een vierde waaier, want daar kunnen renners wel uit de wind zitten.

Waaiers vinden vooral plaats op open vlaktes waar de wind goed zijn gang kan gaan. Waaiers worden ook gezien als de specialiteit van de Nederlanders en de Belgen. In de jeugdcategorieën is het gros van de wedstrijden namelijk vlak en als de weg vlak is kan het verschil gemaakt worden met het juiste gebruik van de wind. Deze gewenning is vergelijkbaar met de Colombianen die op grote hoogte geboren zijn en juist goed zijn in het hooggebergte en de Spanjaarden die juist heel goed om kunnen gaan met de zinderende hitte tijdens de Vuelta a Espana.