Tokyo 2020 | Wereldatletiekbond worstelt met testosteronregels na zilveren medaille Namibische Mboma

De atletiekwereld werd in april dit jaar opgeschud. De pas zeventienjarige, volstrekt onbekende atlete Christine Mboma uit Namibië liep in de Zambiaanse hoofdstad Lusaka de wereldtijd van 49,24 seconden. Ter illustratie, met deze tijd had ze in de olympische finale van Rio in 2016 goud gepakt. Met de tijd verbrak Mboma ook het stokoude juniorenwereldrecord van de Duitse Grit Breuer uit 1991. Ook haar net achttienjarige landgenote Beatrice Masilingi liep, in dezelfde wedstrijd, naar een ongelooflijke tijd van 49,53 seconden.

Ongeloof overheerste na die snelle tijden in het voorseizoen. Had de baan in Zambia de juiste afmetingen? Stonden de atleten wel op de juiste plek opgesteld? Haperde de tijdwaarneming? Mboma snoerde sceptici de mond toen ze op 30 juni in het Poolse Bydgoscz naar een sensationele 48,54 liep.

De atletiekbond World Athletics liet een onderzoek naar de atleten uitvoeren waaruit bleek dat beide atleten hyperandrogeen zijn. Mboma en Masilingi maken veel meer testosteron aan dan de meeste vrouwen. Door regels van de wereldatletiekbond werd de Namibische atleten deelname aan hun favoriete onderdeel de 400 meter ontzegd.

Vanwege de dominantie van een andere intersekse atlete, Caster Semenya, stelde World Athletics richtlijnen op die atleten met een te hoog testosterongehalte deelname verbiedt aan wedstrijden tussen de 400 en 1600 meter. Vrouwelijke atletes zouden met medicijnen hun hormoonspiegel moeten aanpassen om mee te mogen doen. Volgens de atletiekbond zorgen de hoge testosteronwaardes voor een oneerlijk voordeel ten opzichte van atleten met gebruikelijke waardes.

Semenya heeft deze regels meermaals aangevochten bij verschillende gerechtshoven. Ze verloor haar zaak bij het Centrum voor Arbitrage en Sport (CAS) en de hoogste Zwitserse rechter. Nu heeft ze een zaak aangespannen bij het Europese Hof voor rechten van de mens.

Verschillende organisaties hebben kritiek geuit op de regels van World Athletics. Volgens Human Rights Watch zorgen de richtlijnen voor discriminatie, ongewenst toezicht en gedwongen medische ingrepen leidden tot psychologische en economische schade. Ook de Verenigde Naties zijn van mening dat de regels aangepast moeten worden.

Mboma en Masilingi moesten in ieder geval uitwijken naar de 200 meter, deze afstand kent geen hormoonregels. De twee juniores wisten op deze discipline ook opzien te baren. Mboma verbeterde ook op deze afstand het juniorenwereldrecord. Voor het toernooi stond haar persoonlijk record nog op 22,67 seconden. In de finale won ze zilver in 21,81. Ze trad daarmee in de voetsporen van atletieklegende Frankie Fredricks, die in totaal vier zilveren medailles haalde voor Namibië op de Olympische Spelen.

Ondertussen zal de druk op de atletiekbond toenemen om de hormoonregels naar alle afstanden uit te breiden. Aan de andere kant zullen atletes als Caster Semenya er alles aandoen om de bestaande regels te laten verdwijnen. World Athletics moet een onmogelijke balanceeract uitvoeren tussen enerzijds eerlijke sport en anderzijds inclusiviteit.

De olympische vlam brandt. Alle sporten zijn live te zien op zowel Eurosport als discovery+. Het olympisch basketbaltoernooi is exclusief te zien op Eurosport en discovery+. Een abonnement op discovery+ (inclusief toegang tot alle entertainment programma’s) kost €5,99 per maand en tijdelijk €29,99 per jaar, hier stream je tijdens de Olympische Spelen elke sport en iedere gewonnen medaille. Er is ook het dagelijkse schakelprogramma Medal Zone op Eurosport 1 en discovery+ zodat je niks van alle actie hoeft te missen. Klik hier om een abonnement af te sluiten.