40 jaar later | Legendarische Wimbledonfinale 1980: Borg vs McEnroe

Het contrast, de tijdgeest, het scoreverloop, de mediagekte, de noviteit — alles kwam op 5 juli 1980 bij elkaar op het Centre Court van Wimbledon. Borg was de nummer één van de wereld, McEnroe, de nummer twee. De Zweed had had de afgelopen vier edities gewonnen, de Amerikaan debuteerde in de finale in Londen. Bij de opkomst van de spelers klonken fluitconcerten, een fenomeen dat Wimbledon vreemd was en tot op de dag van vandaag buitengewoon ongebruikelijk blijft. De onvrede had alles te maken met het afwijkende brutale gedrag van McEnroe tijdens het toernooi, in het bijzonder in de halve finale tegen Jimmy Connors. De favoriet was overduidelijk Borg, die op zijn beurt had te dealen met een status als popster en sekssymbool en de ongeëvenaarde mediagekte die daarmee gepaard ging.

Zijn spectaculaire verschijning werd onder meer gekenmerkt door zijn blonde manen die met moeite bij elkaar werden gehouden door een rood, wit en blauw gestreepte haarband. Ook de korte strakke broeken en houten rackets waar klassiek tennis zo sterk mee wordt geassocieerd, vierden destijds hoogtijdagen. Overigens was het uiterlijk van McEnroe, de heethoofdige New Yorker, niet minder in het oog springend. Een — in zijn geval rode — haarband poogde zijn wilde bos kroeshaar in bedwang te houden, terwijl hij met zijn unieke techniek, ongeëvenaarde balgevoel en drang naar het net tegenstander na tegenstander van de baan volleerde. Deze aanvallende manier van spelen vormde een intrigerende en spectaculaire tegenstelling tot de berekenende, nagenoeg machinale benadering van de razendsnelle counterpuncher Borg. Er kwam nog eens bij dat McEnroe een lefty was en Borg ‘gewoon’ met rechts speelde.

Een ander cruciaal verschil bestond uiteraard op het gebied van temperament. Er werd niet voor niets gesproken van Fire vs. Ice om het affiche te hypen. Borg was de publiekslieveling, terwijl de 21-jarige McEnroe werd gezien als een vervelende nieuwkomer, die in Britse tabloids werd gepositioneerd als ‘Superbrat’. De status van tennis was in 1980 in zekere zin hoger dan vandaag de dag. Borg en McEnroe waren fenomenen, groter dan tennis en zelfs groter dan sport — iconen van de populaire cultuur op een manier waar tegenwoordig geen sprake meer van is.

De voorwaarden voor een fantastische Wimbledonfinale waren op grond van het voorgaande ruimschoots aanwezig en het duo stelde dan ook niet teleur. Na een karakteristiek trage start van Borg, die de eerste set met 6-1 aan zijn tegenstander doneerde, ontvouwde zich een spektakelstuk. De viervoudig titelverdediger won set twee en drie, waarna het tweetal in het vierde bedrijf ongekende hoogtes bereikte in de beroemdste tiebreak aller tijden. Niet alleen duurde de show maat liefst 34 punten, verzuimde Borg vijf matchpoints te verzilveren en liet McEnroe vijf setpoints onbenut, maar beide spelers piekten qua niveau in wat een wedstrijd binnen een wedstrijd genoemd kon worden. Bekijk hieronder de volledige tiebreak der tiebreaks…

Na alle gemiste kansen om de eerste speler te worden die vijf jaar op rij Wimbledon wint, was een mentale inzinking bij Borg begrijpelijk geweest. Niets bleek echter minder waar. Borg zou tenslotte Borg niet zijn als hij niet stoïcijns de draad weer op zou pakken in de beslissende set. Het eerste reekshoofd vond met name met zijn opslag een onwaarschijnlijk niveau. Woorden doen het verhaal en zijn einde geen recht. Gelukkig zijn er de onvergetelijke beelden…