Wielrennen | Wat is tramadol, het middel waarvoor Quintana geschrapt werd uit de Tour?

Het gebruik van tramadol tijdens wedstrijden is sinds maart 2019 door wielerbond UCI verboden. De bijwerkingen zouden volgens de UCI de veiligheid van renners in gevaar brengen.

Voordat de wielerbond het medicijn verbood, lobbyde ze jarenlang bij de WADA om het middel op de dopinglijst te krijgen. Het gebruik van het middel bleek namelijk wijdverspreid onder renners. Zes procent van de steekproeven die de WADA in 2015 afnam, kwam positief terug op tramadol.

Hoewel WADA de stof niet opnam op de lijst met verboden middelen, besloot de wielerbond de stof zelf wel te verbieden. Als renners tussen twaalf uur voor een wedstrijd en meteen na de wedstrijd de stof in hun bloed hebben, worden ze geschrapt uit de uitslag van de race.

Naast de diskwalificatie krijgt een renner ook een boete van 5000 Zwitserse Frank, omgerekend meer dan 5100 euro.

Als een renner voor een tweede keer positief test, wordt hij of zij voor vijf maanden geschorst. Bij nog meer positieve testen krijgt een renner schorsingen van negen maanden.

De UCI legt veel verantwoordelijkheid neer bij de teams. Als binnen een jaar twee renners positief testen op tramadol, krijgt het team een boete van 10000 Zwitserse Franc. Bij meer dan twee overtredingen wordt het team tussen de 1 en 12 maanden geschorst.

De reden voor deze strenge houding van de wielerbond komt door de heftige bijwerkingen die optreden bij het gebruik van tramadol. Tramadol is een zwakwerkend opiaat dat lijkt op morfine, maar minder krachtig is. In Nederland is het middel op doktersrecept verkrijgbaar in apotheken bij heftige pijn. Het middel wordt meestal als capsule of tablet ingenomen.

Tramadol kan in het verkeer zeer gevaarlijk zijn. In Nederland wordt tramadol ingedeeld in categorie III wat betekent dat het een ernstige of potentieel gevaarlijke invloed op de rijvaardigheid heeft omdat het reactievermogen wordt aangepast. Volgens het Instituut Verantwoord Medicijngebruik kun je de invloed op het rijvermogen vergelijken met een alcoholpromillage van meer dan 0,8. Als je achter het stuur zou worden getest met dat promillage zou je een boete van 500 euro krijgen en een cursus bij het CBR.

Apothekers raden gebruikers van tramadol dan ook aan om bij incidenteel gebruik 24 uur na inname niet te rijden. Dagelijkse gebruikers mogen twee weken niet autorijden. Na deze twee weken mogen ze alleen achter het stuur stappen als ze geen last hebben van bijwerkingen.

Toch wezen de steekproeven van WADA uit dat tramadol populair is onder wielrenners. Dat zou te maken kunnen hebben met het feit dat tramadol mogelijk prestatiebevorderend werkt. In een paper uit 2017 onthulden wetenschappers van de Universiteit van Granada dat de pijnstiller voor betere tijden kan zorgen in een tijdrit.

In een experiment lieten ze proefpersonen twee uur voordat ze gingen fietsen tramadol innemen of een placebo. In een tijdrit van twintig minuten bleek dat de fietsers meer vermogen konden trappen na het gebruik van tramadol 220 tegen 209 watt. Ook haalden ze een hogere hartslag 166 tegen 162 slagen per minuut.

Nairo Quintana is de eerste profrenner die daadwerkelijk gediskwalificeerd wordt voor het gebruik van tramadol. Dit zou te maken kunnen hebben met het kleine aantal testen dat de UCI uitvoert op het middel. In de Tour werden slechts 120 monsters getest. Dat betekent dat het bloed van veel renners nooit is getest op tramadol deze Tour de France.

De Vuelta a España is ook in 2022 van de eerste tot en met de laatste kilometer rechtstreeks te volgen op televisie en internet. Stem je televisie af op Eurosport of kies voor een gehele reclamevrije stream op discovery+. Voor de vele liefhebbers is er goed nieuws, want het commentaar wordt net als tijdens de Giro verzorgd door Jeroen Vanbelleghem en Karsten Kroon.