Vierschansentournee | Alles wat je moet weten: dit jaar geen topfavorieten en kansen voor outsiders

Geupdate 21/12/2023 om 18:44 GMT+1

De befaamde Vierschansentournee gaat 29 december in het Duitse Oberstdorf weer van start. Na vier wedstrijden weten we wie er dit jaar met de winst aan de haal gaat en het belooft spannender dan ooit te worden. Lees hier wat Eurosport-commentator en expert Peter van Hal van de editie van dit jaar verwacht: "Het ligt helemaal open."

Vierschanzentournee | Granerud springt met sprong van 143,5 meter naar de eindwinst

Na de openingswedstrijd in Oberstdorf volgt op nieuwjaarsdag de sprong in Garmisch-Partenkirchen. Vervolgens staat op 3 januari Innsbruck op het programma en de afsluitende wedstrijd wordt op 6 januari in Bischofshofen gehouden.

De opzet van het Vierschansentournee is altijd anders dan bij wereldbekerwedstrijden het geval is. In plaats van een kwalificatie van 30 springers voor de tweede ronde, wordt er met een knock-out systeem gewerkt. Er worden 25 duo's gevormd op basis van een eerdere kwalificatie. De winnaar van dit duel is een van de 25 deelnemers aan de beslissende ronde en ook de vijf beste verliezers plaatsen zich.

De reden hiervoor is dat het in bepaalde opzichten eerlijker is. Weersomstandigheden kunnen een grote rol spelen bij schansspringen. Door in eerste instantie het duel te beperken tot twee deelnemers zijn de verschillen kleiner. Daar komt bij dat zo ver mogelijk springen in de kwalificatie hierdoor voordelig is. De nummer 1 van de kwalificatie wordt immers gekoppeld aan de nummer 50 in plaats van dat elke plek bij de eerste 30 even veel waard is.

Engelberg

Engelberg | Stefan Kraft bewaart beste sprong voor het laatst - wint met lengte van 142 meter

19/12/2023 om 12:05

Engelberg | 33-jarige veteraan Pius Paschke verbaast vriend en vijand met overwinning

Grand Slam en verschillende omstandigheden per schans

Elk jaar wordt voorafgaand aan het Vierschansentournee gespeculeerd over de mogelijkheid van een Grand Slam. Kan een springer alle vier de wedstrijden winnen en zo geschiedenis schrijven? Tot nu toe kwam het slechts drie keer voor in de geschiedenis.

Eurosport-commentator en expert Peter van Hal denkt dan ook niet dat het dit jaar gaat gebeuren: "Het is altijd mogelijk, maar het is tot nu maar een paar keer voorgekomen. De kans is statistisch natuurlijk klein. Stefan Kraft heeft dit jaar al vier wedstrijden gewonnen, maar hij heeft altijd heel veel moeite in Bischofshofen. Het spoor is daar vrij breed en hij is heel klein met 1,69. Hij gaat als een soort Meneer Wijdbeens naar beneden en dat maakt het heel ingewikkeld."

Daarmee wordt direct een belangrijk aspect van de Vierschansentournee genoemd. De schansen verschillen behoorlijk van elkaar, zo legt Peter van Hal uit: "De andere springers hebben dan weer meer moeite met Innsbruck, omdat het een hele eigenaardige schans is. Hij is vrij steil met een korte schanstafel. Qua vliegen en landen is het heel ingewikkeld. Als je daar een foutje maakt bij de landing, sta je meteen drie of vier punten achter en dan ben je eigenlijk al kansloos."

"Verder is het weer deze tijd van het jaar natuurlijk heel onstuimig. Je kan een aantal keer pech hebben qua omstandigheden. Zeker in Oberstdorf, maar ook in Garmisch-Partenkirchen en Innsbruck, heeft de wind echt vrij spel. Dat maakt het erg onberekenbaar. De Grand Slam halen is gewoon heel moeilijk. Dan moet alles meezitten."

"Je weet nooit wat er in zo'n anderhalve week in aanloop naar het Vierschansentournee gebeurt. Vaak kan er iets veranderen. Als iemand net beter in vorm begint te komen, kan hij met tien of vijftien trainingssprongen in topvorm zijn. Dan ben je buiten beeld en kom je heel sterk de Kerstdagen uit. Dan wordt er vaak gezegd dat het een verrassende overwinning, terwijl het stiekem op de achtergrond al eraan zat te komen", aldus Van Hal.

Vierschanzentournee | Granerud wint ook het nieuwjaarsspringen in Garmisch-Partenkirchen

Favorieten

Een extra reden dat de kans op een Grand Slam dit jaar klein is, is het feit dat er geen topfavoriet is. Van Hal durft niet te zeggen wie er dit jaar met de winst aan de haal gaat: "Geiger kan er in Innsbruck helemaal niets van. Hij is veel te groot voor die schans en hij is heel instabiel geweest. Ik zie het hem niet doen. Kobayashi vind ik ook wisselend, maar als hij goed springt, springt hij direct heel goed. Hij heeft eigenlijk nauwelijks getraind deze zomer met maximaal 200 sprongen. Dat is ongeveer een derde ten opzichte van de rest."

"Granerud was echt niet in vorm, maar het kan zomaar gebeuren. Hij werd wel met de week beter. Datzelfde geldt voor Johann Andre Forgang. Lanisek werd ook met de week beter en ik vond hem in Engelberg heel goed. Hij heeft een hele dynamische afsprong en dat heb je op alle vier de schansen nodig. De Slovenen hebben een nieuwe afsprong ontwikkeld de afgelopen jaren en daarin zijn ze heel bedreven. Dat hebben ze met heel veel finesse geperfectioneerd."

"Er zijn altijd springers die een dagoverwinning kunnen pakken en je hoeft niet alle vier de wedstrijden te winnen. Je hebt in het verleden mensen gehad die drie keer wonnen met één 33ste plaats en die wonnen de Vierschansentournee dan ook niet. Er is ook een groepje van zeven of acht atleten die een Vierschansentournee hebben gewonnen zonder dagoverwinning. De laatste was Janne Ahonen in1999. Voor dagoverwinningen kan je er wel een paar opnoemen", zo denkt Van Hal.

Klingenthal | Twee uit twee voor thuisfavoriet Karl Geiger - productief weekend voor Duitser

Drama bij Polen en ijzersterk Duitsland

Een van de grootste namen die dit jaar meedoet aan de Vierschansentournee is Kamil Stoch. De Pool won het toernooi al drie kaar, waaronder een Grand Slam in 2018. De hoogtijdagen van de 36-jarige Stoch liggen inmiddels echter ver achter hem en daarmee is ook het schansspringen in Polen ingestort.

Volgens Van Hal hoeven we van Stoch niet meer te verwachten dat hooguit een dagoverwinning: "Het is echt hommeles bij Polen en daar is veel gedoe. De trainer ligt zwaar onder vuur en ze leveren de slechtste prestaties van de afgelopen vijftien jaar. Ze stonden nog net niet met witte zakdoekjes te zwaaien na de eerste wedstrijd."

"De fans en de journalisten vinden de trainer veel te wollig en hij is soms onnavolgbaar. Het is een goede trainer, maar hij slaat een beetje door. Hij geeft zijn springers zeven of acht opdrachten mee in een sprong. Dan worden die jongens helemaal overladen."

Bij de Duitsers is juist van het tegenovergestelde sprake, zo legt Van Hal uit. De selectie is sterker dan ooit: "Bij Duitsland is de boel omgegooid en met nieuwe assistenten zijn er andere accenten gelegd. Dat zorgt ervoor dat ze met name in de breedte erg sterk geworden zijn. De B-ploeg is op dit moment eigenlijk sterker dan de A-ploeg en dat is heel raar. In de laatste weekenden voor de winter op het Duits kampioenschap presteerde de B-ploeg beter en toen is een aantal jongens overgeheveld."

Vierschanzentournee | Kubacki zegeviert in Innsbruck en zet streep door kwartet Granerud

Mentaal schakelen

De Vierschansentournee bestaat uit vier wedstrijden die elkaar zeer snel opvolgen. Bij andere wintersporten als biatlon zou dit betekenen dat het een slopende opgave is voor het lichaam. Bij het schansspringen is er echter eerder sprake van een mentale uitdaging, volgens Van Hal.

"Je moet telkens schakelen. Ze kennen de schansen wel goed tegenwoordig, omdat ze allemaal ook in de zomer te bespringen zijn met plastic. Dat was vroeger anders en toen waren ook de karakters van de schansen nog verschillender. Bijvoorbeeld Bischofshofen vinden de Noren nog altijd heel raar. Die zijn ze helemaal niet gewend met een hele lange vlakke aanloop."

"Het meest eigenaardige is het brede aanloopspoor van Garmisch-Partenkirchen. Oberstdorf is een redelijk standaard schans en dan heb je Innsbruck wat heel steil is met een kleine schanstafel en een moeilijke landing. Bischofshofen is gewoon vlak, maar dat betekent dat je heel snel moet schakelen. De springers mogen maximaal twee trainingssprongen maken en dan begint de kwalificatie al."

"Mentaal zijn ze heel moe. Er is natuurlijk veel aandacht van de media en er is een vol stadion met fans die handtekeningen willen. Er zijn langere momenten met de pers en zeker als het rotweer is sta je lang buiten in sneeuwbuien. Dat vreet energie, want het zijn over het algemeen jongens die al niet veel vet op de botten hebben", zo legt Van Hal uit.

Engelberg | Stefan Kraft bewaart beste sprong voor het laatst - wint met lengte van 142 meter

Controverse over de pakken

Tijdens de Olympische Spelen in Peking ging het bij het schansspringen over niets anders dan de pakken. Er waren nieuwe regels ingesteld om te voorkomen dat de pakken te groot werden gemaakt en dat leidde tot meerdere diskwalificaties. Nog altijd zijn er geregeld springers die geschrapt worden uit de uitslagen.

Het idee achter te grote pakken is dat deze meer wind vangen en je dus verder kunt zweven. Nu wordt er volgens Van Hal echter streng toegezien op eventuele voordelen: "Er is een nieuw systeem met een 3D-bodyscan. Je wordt meteen na de sprong doorgemeten. Er zijn best wat diskwalificaties geweest de afgelopen weken. De marge is 3 centimeter en bij 3,01 centimeter word je gediskwalificeerd. Ook bij de voormeting boven zijn er al een paar uitgehaald, met name vanwege gesjoemel met de hoogte van het kruis."

Schansspringen | Sara Marita Kramer sluit seizoen af als winnares van de Wereldbeker

Vierschansentournee voor vrouwen

Al enkele jaren wordt er gesproken over een vrouwelijke variant voor de Vierschansentournee, maar zover is het nog niet gekomen. Van Hal: "De Oostenrijkers zijn er dit jaar voor gaan liggen, maar de redenen daarvoor zijn een beetje vaag. Ze zijn er gewoon voor gaan liggen. Het is natuurlijk een aartsconservatief land, terwijl ze met bijvoorbeeld Sara Marita Kramer wel iemand hebben die kunnen scoren. Ik geloof dat ze er niet helemaal klaar voor waren, maar aan de andere kant organiseren ze ook het WK Skivliegen en dat kost natuurlijk ook veel geld."

Voor Nederland zou een Vierschansentournee voor vrouwen een mooie toevoeging zijn. Sara Marita Kramer komt weliswaar uit voor Oostenrijk, maar is geboren in Nederland. De laatste jaren gaat het echter iets minder met Kramer. Van Hal ziet ook dat de zaken nu anders liggen.

"Ze verprutste haar WK sprong en daarna had ze het gedoe met corona op de Olympische Spelen. Daarna is ze in een wak beland en heeft ze vorig seizoen vooral met zichzelf geworsteld. Dat heeft er bij Kramer wel ingehakt. Nu kruipt ze er langzaam uit. Ze is nog niet super, maar wel heel stabiel. Ze hoeft niet altijd meer te winnen, vindt ze zelf, en daar is ze nu bewuster mee aan het omgaan."

Toch heeft Van Hal nog altijd veel vertrouwen in Kramer: "Ze heeft ook haar zinnen gezet op andere zaken en dat kan ook helpen in plaats van alleen maar focussen op een schans en een paar latten. Ze is een bedrijf gestart dat shirts verkoopt via Instagram. Ze is zich als mens meer aan het ontwikkelen en de overwinningen komen wel weer. Ze is nog steeds een van de besten van de wereld."

Schansspringen | Dit is de laatste sprong in het succesvolle seizoen van Sara Marita Kramer

Verwachtingen

Van Hal hoopt dit jaar op een unieke Vierschansentournee: "Qua favorieten vind ik dat het open ligt, dus er valt echt niets zinnigs over te zeggen. Ik hoop dat we vier verschillende winnaars krijgen en dan ook nog een andere eindwinnaar. Dat zou mijn droom zijn. Vier dagwinnaars en een lachende vijfde als winnaar van het hele tournee."

"Het maakt me dan ook niet uit wie dat is, maar Lanisek heeft zich vorig jaar heel sportief opgesteld. Zeker ook voor een land als Slovenië, dat echt in opkomst is, zou het leuk zijn als niet de bekende landen als Oostenrijk, Noorwegen en Duitsland er met de overwinning vandoor gaan", zo besluit de commentator.

Schansspringen | Sara Marita Kramer hartstikke blij met winst kristallen globe

Waar kijk je?

Alle vormen van wintersport, waaronder de Vierschansentournee, kijk je op de kanalen van Eurosport en discovery+. Wil je echt niets missen? Kies dan voor een reclamevrije stream voor optimaal kijkplezier. Volg je ons nieuwe kanaal op Whatsapp al?

Engelberg