Olympische Teams van Toen: Nigeria 1996

Hoewel het nog altijd een voetbalwonder mag heten dat het Nigeriaans Olympisch elftal goud pakte op een toernooi waar grootmachten Brazilië en Argentinië met historisch goede lichtingen aan onder-23-spelers aantraden (én hun drie dispensatieplekken voor bewezen internationale supersterren hanteerde), is de eerste internationale toernooiwinst voor een Afrikaans landenteam achteraf bezien minder schokkend dan op het moment zelve. Want dit Nigeria bezat extreem veel talent.

Van de startende elf zou een groot deel van de spelers kort na het Olympisch succes een stap naar de Europese top maken, maar ook ten tijde van de Spelen kwamen tien van de elf starters uit voor clubs op het Europese continent. Alleen keeper Joseph Dosu speelde in het seizoen 1995/96 nog in de Nigeriaanse competitie.

Nwankwo Kanu was voor de doorsnee voetbalfan dé bekende naam van dit elftal in 1996. De boomlange, technisch fijnbesnaarde spits roteerde met een ander wereldberoemd spitsentalent, Patrick Kluivert, in de punt van de aanval van een bewierookt Ajax, dat ruim een jaar eerder de Champions League had veroverd, en was de captain van deze nationale ploeg. De directer spelende Daniel Amokachi vormde een roemrucht spitsenkoppel met Kanu - Amokachi vormde samen met de ervaren Fenerbahçe-voorstopper Uche Okechukwu en de grillige buitenspeler Emmanuel Amunike het trio dispensatiespelers in de startende elf - waar de bij Everton geflopte targetman voor de power zorgde, terwijl Kanu de vrijheid had om te zwerven, om zo de ideale plekken op het veld te vinden voor zijn individuele acties. Gedurende het toernooi groeiden de piepjonge linksback Celestine Babayaro, de even excentrieke als snoeiharde voorstopper Taribo West, de sierlijke krachtpatser Sunday Oliseh en de pijlsnelle Tijani Babangida al snel uit tot publiekslievelingen. Zelden had een landenteam in één generatie meer puur voetbaltalent dan de Super Eagles van ‘96.

Hoewel Kanu met twee beauty's tegen Brazilië (zie onder) de belangrijkste goals van het toernooi maakt in de halve finale, is het de schijnbaar bodemloze trukendoos op het Nigeriaans middenveld die de meeste voetbalharten verovert op dit Olympisch toernooi. Als je de beelden nu, 24 jaar later, terugkijkt, zul je alleen maar meer ontzag hebben voor Jay-Jay Okocha. De nummer 10 van dit elftal heeft meer skill moves in huis dan de doorsnee professionele gamer op FIFA beheerst, en brengt zijn kunstjes tot uitvoering in een tijd dat een doodschop uitdelen in directe duels om de bal nog de normaalste zaak van de wereld is.

Okocha staat symbool voor wat dit elftal zo geliefd maakt. Voor hem bestaat er niet zoiets als een ‘beetje té’, als het op dribbelsolo’s en passeertrucs aankomt. Het plezier in het spelletje spat ervan af. Op puur talent is hij beter dan zijn directe tegenstander, in de meeste gevallen. Iets wat voor een aantal van zijn ploeggenoten (Kanu, Babangida en Amunike) ook geldt. Plezier en talent, dáárom staat dit Nigeria in de geheugens van de voetballiefhebber gegrift.

Hoewel het frivole, spectaculaire Nigeria van ‘96 weinig gemeen heeft met de doorsnee ploeg die vandaag een eindtoernooi wint, voldoet het op de Spelen wél aan één toernooi-cliché: deze ploeg moet ‘groeien in het toernooi’.

De zwakke broeder in de poule, Hongarije, wordt in de openingswedstrijd door één briljant moment tussen Kanu en Amokachi - die in de kleine ruimte in het strafschopgebied tot een perfect getimed een-tweetje komen - beslist, wanneer eerstgenoemde de bal vlak voor rust tegen de touwen ramt. In wedstrijd nummer twee, tegen een verrassend sterk Japan, is het de snelheid van Babangida die het duel zeven minuten voor tijd doet kantelen: de Roda-buitenspeler wordt met een lange haal van achteruit door rechtsback Mobi Oparaku gelanceerd, waarna de bal tergend traag over de doellijn hobbelt. Vanaf de stip trekt Okocha in blessuretijd de eindstand op 2-0.

Aangezien Japan in het openingsduel van Brazilië heeft gewonnen (en Hongarije verslaat in duel drie), heeft Nigeria in het laatste groepsduel de kans om dé toernooifavoriet vroegtijdig uit te schakelen. Brazilië is met een waar sterrenteam aangetreden op het toernooi: Ronaldo, Roberto Carlos, Bebeto, Rivaldo, Juninho, Flávio Conceição, Zé Maria, Aldair en Duda - vrijwel elke internationale ster die de Goddelijke Kanaries op dat moment te bieden hebben, is erbij. Aan de hand van een kiezelhard schot met links van Ronaldo verslaat Brazilië de Super Eagles, die op basis van doelsaldo de kwartfinale bereiken ten koste van Japan.

Na een swingende 2-0 zege op Mexico in de kwartfinale krijgt Nigeria de kans op eerherstel. In de halve finale wacht Brazilië. Een van richting veranderde vrije trap van Conceição opent in de eerste minuut de score, en blijkt het startschot van een bizarre helft voetbal. Hoewel een 5-5 tussenstand ook niet gek was geweest, staat het bij rust 3-1 voor Brazilië: een geweldige dribbelsolo vol schaarbewegingen van Amunike wordt door een sliding van Roberto Carlos tot gelijkmaker gepromoveerd, waarna Bebeto en Conceição uit flitsende uitbraken tot scoren komen. Na rust is het invaller Victor Ikpeba (AS Monaco) die de aansluitingstreffer maakt, die een voorgeleide blijkt van de grote Kanu-show. Met een geweldig slim wippertje maakt de boomlange captain in de blessuretijd 3-3, uit een verre inworp van Okocha die Brazilië niet weggewerkt krijgt. In de verlenging tekent Kanu met een geweldige treffer, een schot met links na zijn gepatenteerde ‘sleep’-beweging voor de Golden Goal aan.

De finale is, zowel qua tegenstander als qua wedstrijdverloop, bijna een kopie van het spektakelstuk tegen Brazilië. In de eindstrijd wacht Argentinië, dat met Ariel Ortega, Hernán Crespo, Claudio López, Diego Simeone, Javier Zanetti, Roberto Sensini en Roberto Ayala ook met een karrenvracht aan internationaal gevestigde sterren aan het toernooi meedoet. Ook nu komt Nigeria al in de openingsminuten op achterstand, en ook nu komt Nigeria, ditmaal bij de 2-2, uit een late inworp tot een briljante gelijkmaker: ditmaal is het Amokachi, die een ingooi van Babayaro met een zéér gevoelig stiftje met buitenkant voet tot goal promoveert. De solo-koning op de linkerflank, Ammunike, groeit vervolgens in de blessuretijd uit tot finale-held. Rechtsback Zanetti kegelt de dribbelaar onderuit, waarna het Ammunike zelf is die profiteert van een fa-lie-kant mislukte buitenspelval van de Argentijnen, door de vrije trap van Okocha ongedekt binnen te schieten en Nigeria het Olympisch goud op te leveren.

Laten we de elf vaste starters elk even afgaan.

Joseph Dosu
Dwong met zijn optredens op de Spelen een transfer naar de Serie A af. Zou helaas nooit een minuut in actie komen bij Reggiana, door permanente blessures na een ernstig auto-ongeluk.

Mobi Oparaku
Een van de weinige spelers wiens carrière bergafwaarts ging ná dit toernooi. Was voor de Spelen al geflopt bij Anderlecht. Zou via Turnhout en Royal Capellen nog een paar jaar in België blijven, om vervolgens een illustere voetbalreis te maken die via de VS (El Paso en Connecticut) en Jamaïca (Rivoli United FC - wie kent ze niet) liep.

Uche Okechuckwu
Speelde liefst tien seizoenen bij Fenerbahçe, bouwde vervolgens een paar jaartjes af bij Istanbulspor, en speelde tot ver na zijn veertigste verjaardag door in zijn vaderland bij clubs als Ocean Boys en Bayelsa United.

Taribo West
Ja, zijn nietsontziend harde tackles, permanent boze blik en ronduit bizar gevormde en gekleurde kapsels maakten West tot een absolute cultheld. Maakte een jaar na de Spelen een toptransfer naar Inter, om vervolgens een even hilarisch als onnodige overstap te maken naar aartsrivaal annex stadsgenoot Milan, waar hij slechts vier potjes speelde. Zet je schrap, want het vervolg van zijn clubcarrière is pas écht glorieus: ging na zijn avonturen bij de Milanese clubs op een voetbalreis die zijn weerga niet kent, voerende langs Engeland (Derby County, Plymouth Argyle), Duitsland (Kaiserslautern), Servië (Partizan Belgrado), Qatar (Al-Arabi) en eindigend in, jawel, Iran (Paykan).

Celestine Babayaro
Was pas 18 jaar oud tijdens de Spelen, maar speelde toen al twee seizoenen voor Anderlecht. Babayaro zou aanvankelijk een van de mooiste clubcarrières hebben in dit bonte gezelschap. Speelde acht seizoenen bij Chelsea, waarvan vijf als basisspeler. Maar zijn voetballoopbaan eindigde lelijk. Zou zijn laatste interland spelen op de Afrika Cup van 2004, waar hij gedurende de groepsfase wegens wangedrag naar huis was gestuurd. Ook in clubverband was de afloop niet florissant. Babayaro’s laatste profcontract werd nog voor zijn dertigste ontbonden, nadat hij openlijk zijn ongenoegen had geuit over de ‘erbarmelijke’ omstandigheden en faciliteiten bij zijn nieuwe club Los Angeles Galaxy, die een jaar daarvoor nog David Beckham tot bestbetaalde speler ter wereld hadden gemaakt.

Sunday Oliseh
Evenals Babayaro piekte Oliseh’s clubcarrière ietwat vroeg. Een jaar na de Spelen transfereerde hij naar Ajax, waar hij een overstap naar Juventus zou verdienen. In Italië slaagde hij niet, bij volgende club Borussia Dortmund aanvankelijk wel. Toch raakte zijn loopbaan ietwat in het slop, hij werd verhuurd aan VfL Bochum, waar hij zijn ontslag bij Dortmund verdiende door teamgenoot Vahid Hashemian een kopstoot te verkopen. Na een kortstondig bondscoachschap bij Nigeria dook hij in 2017 op als hoofdtrainer bij Fortuna Sittard, waar hij ook met slaande deuren zou vertrekken.

Jay-Jay Okocha
Zou na de Spelen overstappen naar Fenerbahçe, omdat Eintracht Frankfurt in het voorgaande seizoen was gedegradeerd. Groeide in Turkije uit tot ware clubheld, en maakte twee jaar later een monstertransfer naar Paris Saint-Germain, waar hij goede vrienden zou worden met een andere trukendoos die we wellicht nog kennen: Ronaldinho. Ook bij zijn volgende club, Bolton Wanderers, was Okocha mateloos populair: So good, they named him twice klonk het oordeel van de Engelse supporters. Bouwde uiteindelijk af in Qatar en bij Hull City. Toch lijkt het inmiddels minder voortvarend te gaan met Jay-Jay: halverwege 2019 was daar plots het nieuws dat Okocha in Schotland wordt aangeklaagd voor grootschalige witwaspraktijken.

Tijani Babangida
Een zeldzaam soort cultspeler: eentje die daadwerkelijk écht goed in voetballen was. Hoe het nu met Babangida is? Daarvoor kun je het beste naar deze zeer vermakelijk podcast van VICE Sports’ Sam van Raalte met de immer goedlachse ex-snelheidsduivel luisteren.

Emannuel Amunike
Ah! Met Amunike hebben we dan eindelijk onze ‘Onverstandige-toptransfer-na-een-goed-eindtoernooi’-speler uit dit team te pakken. Ammunike, die al 25 jaar oud was ten tijde van de Spelen, zou Sporting Lissabon inruilen voor FC Barcelona, waar hij in vier seizoenen zelden zou spelen. Leidde Tanzania vorig jaar verrassend naar Afrika Cup-deelname, maar nam ontslag nadat zijn ploeg elk van de drie groepsduels op het toernooi had verloren. Plaatste in november 2019 openlijk een oproep dat hij op zoek is naar een nieuwe klus als coach.

Nwankwo Kanu
Eventjes leek het, na de glorieus verlopen Olympische zomer, helemaal mis te gaan met de immer vriendelijke Kanu. Na zijn toptransfer van Ajax naar Inter bleek hij met hartproblemen te kampen. Kwam daardoor zelden tot speelminuten in tweeënhalf jaar in Milaan. Maar bij het Arsenal van Arsène Wenger maakte hij zijn belofte alsnog waar. Met Kanu in de selectie kon de Franse manager altijd een duo van wereldklasse opstellen, ook op momenten dat Dennis Bergkamp of Thierry Henry even ontbrak. Kanu zou na vijfenhalf vermakelijk seizoenen bij Arsenal nog járenlang - eerst bij West Bromwich Albion, later bij Portsmouth - de reputatie waarmaken van een ‘s werelds beste weinig-scorende spitsen. Als technisch begaafd aanspeelpunt liet hij zijn ploegen botweg soepeler voetballen.

Daniel Amokachi
Was pre-Olympisch goud aan een veelbelovender loopbaan bezig dan daarna. Ruilde Everton in voor Besiktas na de Spelen, waar hij langzaam de goede vorm uit zijn hoogtijdagen bij Club Brugge hervond. Maar een ernstige knieblessure in aanloop naar het WK 1998 liet zijn carrière als een nachtkaars uitgaan. Zal voor altijd een nationale legende zijn door zijn briljante gelijkmaker in de Olympische finale.