Euro 2024 | Matig spelend Oranje boekt aan de hand van Reijnders ruime zege - 4-0 tegen Schotland

Het inslijpen van patronen. Dat staat in het teken tijdens de laatste oefen- (uitzwaai zo je wil) wedstrijden voor een eindtoernooi. Tegen Duitsland, Canada, IJsland en vanavond dus Schotland wil bondscoach Ronald Koeman boetseren. Het creëren en nog sterker maken van vastigheden waarop de spelers kunnen vertrouwen tijdens het echte werk. Maar tijdens deel 1 van de oefencampagne voor het EK, dat Nederland na bijna veertig jaar die titel weer eens moet opleveren, koos Koeman juist voor het experiment. Enigszins werd hij daar ook toe genoopt vanwege het ontbreken van enkele belangrijke spelers. Zo viel Brian Brobbey van Ajax uit door een blessure opgelopen tegen Sparta.

Daarnaast moesten Stefan de Vrij en Quilindschy Hartman het trainingskamp verlaten door blessures. In potentie zijn dit drie basisspelers. Tel daarbij op het ontbreken van Joshua Zirkzee (opnieuw geen interland voor hem) en Frenkie de Jong. De EK-puzzel kan deze twee interlands ook lang niet worden gelegd door het ontbreken van deze schakels.

Daarom koos Koeman tegen Schotland vanavond dus niet voor de formatie waarmee hij, na de teleurstellende Nations League, was begonnen met bouwen. Het 5-3-2/3-4-3 ging enigszins overboord. Voor nu. Vaste wingbacks Daley Blind en Denzel Dumfries bleven op de bank. Er was een ‘ouderwetse’ viermansverdediging met daarvoor drie middenvelders en drie aanvallers. Twee opvallende nieuwkomers bij de startende elf. Hoewel… Eén echte nieuwkomer onder Ronald Koeman: Jeremie Frimpong van het ongenaakbare Leverkusen mocht eindelijk zijn opwachting maken onder deze bondscoach.

De andere speler was een verloren zoon: Gini Wijnaldum werd achter Memphis geposteerd. Een terugkeer van het ‘gouden tandem’ in het eerste ambtstermijn van Koeman. “Dit zal denk ik niet de vaste opstelling worden tijdens het EK. Maar deze jongens maken wel grote kans, bij de vaste selectie te komen”, was de realistische en diplomatieke toelichting van de bondscoach bij de NOS over deze gekozen samenstelling.

Dan tegenstander Schotland. Normaal gesproken een voetbalnatie dat oefenwedstrijden daadwerkelijk speelt om des keizers baard. Maar nu hebben de mannen van bondscoach Steve Clarke zich al voor de tweede achtereenvolgende maal geplaatst voor een EK. Voor hen was deze wedstrijd dus ook een serieuze testcase.

Daarom startte ook sterspeler Scott McTominay van Manchester United. In gesprek met het Engelse voetbalmagazine FourFourTwo, vertelde McTominay dat hij veel heeft gehad aan Clarke. In een tijd dat McTominay niet veel speelde bij United wist de bondscoach Schotlands belangrijkste speler gerust te stellen. “Ik vertelde hem dat het goed ging. Maar ik deed vaak alsof. Clarke plantte die dag zeker een zaadje. Hij zei dat ik, om er weer van te genieten, over voetbal moest gaan nadenken zoals ik dat als kind deed. Ik weet nog dat ik terugging naar mijn hotelkamer en er met mijn ouders en vriendin over sprak. In de volgende twee wedstrijden scoorde ik vier doelpunten.”

Maar McTominay is lang niet de enige fijne speler van de Schotten. Dat bleek wel in het eerste kwart van de wedstrijd. Verrassend genoeg was de ploeg van Clarke het meest in balbezit. Op een aardig hoog tempo werd brutaal de weg naar het doel van Mark Flekken gezocht. Bijna met succes in de 17e minuut via Ryan Christie. Zijn inzet op een goede voorzet van Billy Gilmour eindige via een epische redding van Flekken tegen de lat. In het vervolg van de eerste helft bleef het gevaar via de rechter Schotse flank komen. Jeremie Frimpong speelde ook eigenlijk als een verkapte rechtsbuiten, in plaats van back. Schotland gebruikte dit gegeven om gevaar te stichten. Die methode leek dan toch wel beloond te worden via John McGinn. Zijn inzet vloog maar rakelings over de lat. Daarvoor had Cody Gakpo zelfs een onsportieve schwalbe in huis om voor het Nederlands elftal tot doelgevaar te komen. Typerend voor het gebrek aan ‘eigen’ offensieve kwaliteit vanavond.

Alleen een moment met fortuin kon voor Nederland de bevrijding betekenen. En dat moment kwam er ook. De in vorm verkerende Tijjani Reijnders besloot uit te halen zo’n dertig meter van de goal. Heerlijk zeilde de bal achter Angus Gunn voor de eerste interlandtreffer van de AC Milan-speler. De ban was dan eindelijk gebroken, maar in het vervolg van de wedstrijd hoopte Oranje ook weer ‘Oranje-4-3-3 voetbal’ te laten zien.

Maar nee. Ook in de tweede 45 minuten was het Schotland dat liet zien grote tegenstanders aan te kunnen. Dat liet het overigens ook al in de EK-kwalificatiewedstrijden zien tegen Spanje. In maart vorig jaar won het met 2-0 van de tweevoudig EK-winnaar in Glasgow (tweemaal McTominay). En ook in Sevilla bood het voldoende tegenstand. Na een goede kans van Memphis uit de draai had Schotland twee, eigenlijk drie goede kansen om Flekken eens te verschalken. Het sympathie oproepende elftal van Clarke kreeg niet de verdiende 1-1. Toegegeven: Nederland voetbalde zich in het tweede bedrijf wel een stuk beter uit tegenover het hoogstaande Schotland. Gakpo en Simons waren met individuele hoogstandjes dichtbij een treffer. Het laatste halfuur van de wedstrijd werd dan weer ingeleid met een grote Schotste mogelijkheid: na de zoveelste fout van Mats Wieffer, kon Lawrence Shankland alleen op Flekken aflopen. Zijn poging verdween tegen de lat.

Met Joey Veerman en Denzel Dumfries leken twee meer realistische basiskandidaten in het veld te komen. Maar echt meer schwung bracht het niet. Middels een zeldzaam vlot lopende aanval wist Wijnaldum te scoren met een fraaie kopbal. Fijn voor de speler van Al Ettifaq bij zijn rentree. Maar echt geweldig was zijn optreden vanavond niet te noemen.

Na de 2-0 bleef Schotland gewoon doorgaan met veel (kop)kansen creëren. De invallers Wout Weghorst en Donyell Malen wilden zichzelf nog wel even laten zien. En dat gebeurde ook met treffers: Weghorst kopte raak uit een hoekschop en Malen schoof raak na een pass van de uitblinkende Reijnders.

Twee conclusies lijken toch wel te rechtvaardigen na vanavond: hij en Mark Flekken starten deze zomer in de basis. Verder is het Oranje-schip op veel punten nog wankel na de geflatteerde oefenzege. Maar 4-0 is 4-0.

Al het sportnieuws van voetbal tot wielrennen en van tennis tot judo volg je hier bij Eurosport.